Công chứng văn bản thỏa thuận chia di sản chưa khi thành niên

Khi một người qua đời để lại tài sản, việc các đồng thừa kế thống nhất phân chia di sản thường được thực hiện thông qua văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Tuy nhiên, nếu trong số những người thừa kế có người chưa thành niên, thì thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên sẽ có những yêu cầu pháp lý đặc biệt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định, hồ sơ và quy trình công chứng theo luật mới nhất năm 2025, kèm ví dụ thực tế minh họa.

>>> Xem thêm: Đang cần công chứng gấp? Văn phòng công chứng Hà Nội luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!

1. Căn cứ pháp lý về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên ⚖️

Việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên hiện nay được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Bộ luật Dân sự 2015, các Điều 609 – 661 (quy định về thừa kế) và Điều 21, 46 – 50 (về người chưa thành niên và giám hộ).

• Luật Công chứng 2014, được sửa đổi, bổ sung năm 2024, có hiệu lực từ 01/01/2025.

• Nghị định 29/2015/NĐ-CP và Thông tư 01/2021/TT-BTP hướng dẫn công chứng viên trong việc chứng nhận các giao dịch dân sự.

Theo Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015:

“Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi. Giao dịch dân sự của người chưa thành niên phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.”

Điều này đồng nghĩa, khi trong hàng thừa kế có người chưa thành niên, thì người đại diện theo pháp luật (thường là cha, mẹ, người giám hộ) sẽ ký thay mặt người chưa thành niên trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

2. Ai được quyền đại diện khi công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên? 👨‍👩‍👧

Theo Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015, người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên là:

• Cha, mẹ của người đó;

• Người giám hộ trong trường hợp không còn cha, mẹ hoặc cha mẹ bị mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự, hoặc không đủ điều kiện làm người giám hộ.

2.1. Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của người chưa thành niên

Người đại diện không được tự ý từ bỏ, chuyển nhượng hoặc làm giảm phần di sản mà người chưa thành niên được hưởng, trừ khi việc đó mang lại lợi ích rõ ràng và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu nội dung văn bản làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người chưa thành niên (theo Điều 7 Luật Công chứng 2014).

>>> Xem thêm: Khi bạn muốn an tâm tuyệt đối về pháp lý, hãy chọn dịch vụ sang tên sổ đỏ có kinh nghiệm thực hiện cho hàng nghìn khách hàng.

3. Hồ sơ và quy trình công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên 📑

3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Khi thực hiện công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên, các bên cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

• Giấy chứng tử của người để lại di sản.

• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người chết (sổ đỏ, sổ tiết kiệm, giấy đăng ký xe, v.v.).

• Giấy tờ tùy thân của người thừa kế (CCCD hoặc hộ chiếu).

• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn…).

• Giấy khai sinh của người chưa thành niên.

• Giấy tờ chứng minh tư cách đại diện (ví dụ: giấy tờ chứng minh là cha mẹ, quyết định cử người giám hộ).

• Dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu có).

3.2. Trình tự thực hiện công chứng

1️⃣ Tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra tư cách pháp lý: Công chứng viên xác định rõ người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên.
2️⃣ Giải thích quyền và nghĩa vụ: Công chứng viên hướng dẫn rõ rằng phần di sản của người chưa thành niên không được chia nhỏ hoặc tặng cho người khác nếu không có lợi ích hợp pháp.
3️⃣ Lập và ký văn bản: Người đại diện ký thay người chưa thành niên và ghi rõ “ký thay mặt người được đại diện là… (họ tên, năm sinh)”.
4️⃣ Công chứng viên ký chứng nhận và lưu hồ sơ: Sau khi kiểm tra hợp lệ, văn bản được ký công chứng và có hiệu lực pháp lý ngay.

4. Ví dụ thực tế về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên 🏠

Tình huống minh họa:
Ông Phạm Văn Hòa qua đời, để lại 1 căn nhà tại quận Cầu Giấy, Hà Nội. Người thừa kế theo pháp luật gồm:

• Bà Nguyễn Thị Lan (vợ).

• Anh Phạm Đức Long (con trai 22 tuổi).

• Bé Phạm Minh Anh (con gái 14 tuổi).

Do bé Minh Anh chưa đủ 18 tuổi, nên bà Lan (mẹ) là người đại diện hợp pháp. Khi lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản, công chứng viên đã yêu cầu:

• Bà Lan ký hai lần: một lần với tư cách cá nhân, và một lần đại diện cho con gái Minh Anh.

• Kiểm tra kỹ nội dung để đảm bảo phần di sản của bé Minh Anh không bị xâm phạm.

Sau khi công chứng, văn bản được sử dụng để làm thủ tục sang tên quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở cho các đồng thừa kế tại Văn phòng đăng ký đất đai.

>>> Xem thêm: Bỏ túi kinh nghiệm xử lý hồ sơ Thủ tục công chứng.

5. Lưu ý 📌

• ✅ Phải chứng minh rõ tư cách đại diện hợp pháp của người đại diện.

• ✅ Không được chia phần di sản của người chưa thành niên nếu chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận (trường hợp phức tạp).

• ✅ Văn bản công chứng chỉ có hiệu lực kể từ thời điểm được ký chứng nhận (theo Điều 5 Luật Công chứng 2014).

• ✅ Nếu người chưa thành niên từ 15 tuổi trở lên, công chứng viên có thể hỏi ý kiến trực tiếp để đảm bảo tính tự nguyện.

6. Kết luận

Việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản có người chưa thành niên là thủ tục bắt buộc trong các trường hợp có người thừa kế chưa đủ 18 tuổi. Quy trình này giúp bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người chưa thành niên, đồng thời giúp văn bản có giá trị pháp lý để thực hiện sang tên, chuyển nhượng tài sản.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiện công chứng hợp đồng bảo lãnh

>>> Phân biệt hợp đồng ở nhờ và hợp đồng mượn tài sản

>>> Tìm hiểu ngay dịch vụ công chứng chuyên nghiệp tại Văn phòng công chứng Hà Nội – nơi được hàng nghìn khách hàng tin tưởng.

>>> Giờ đây, bạn có thể yên tâm làm việc trong tuần và công chứng vào cuối tuần tại Văn phòng công chứng thứ 7 chủ nhật. 

>>> Vì sao luật khuyến khích người dân Công chứng di chúc thay vì chỉ viết tay?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com