Trong cuộc sống, tình huống vay tiền không giấy tờ xảy ra rất phổ biến, nhất là giữa người thân, bạn bè tin tưởng nhau. Tuy nhiên, khi bên vay chây ì, phủ nhận nghĩa vụ trả nợ thì bên cho vay thường rơi vào thế bị động, không biết phải làm thế nào để đòi lại tiền. Vậy, mượn tiền không có giấy tờ có kiện được không? Bài viết này sẽ giải thích rõ từ góc độ pháp luật Việt Nam, đồng thời gợi ý cách xử lý hiệu quả để bảo vệ quyền lợi chính đáng.
>>> Xem thêm: Mỗi hợp đồng vay tiền là một rủi ro tiềm ẩn nếu không công chứng hợp đồng vay tiền.
1. Quy định pháp luật về vay tiền không giấy tờ
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản được xác lập dựa trên sự thỏa thuận tự nguyện giữa bên vay và bên cho vay.
Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự có thể được thực hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, trừ khi pháp luật quy định bắt buộc bằng văn bản.
Như vậy, pháp luật không bắt buộc mọi khoản vay tiền phải lập thành văn bản. Một giao dịch vay tiền không giấy tờ vẫn có giá trị pháp lý nếu các bên có đủ năng lực hành vi và thỏa thuận hoàn toàn tự nguyện.
2. Vay tiền không giấy tờ có khởi kiện được không?
2.1 Có thể khởi kiện nếu chứng minh được khoản vay
Dù không có giấy tờ, bạn vẫn có quyền khởi kiện đòi tiền vay nếu chứng minh được giao dịch vay thực tế đã xảy ra. Căn cứ theo Điều 91 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền lợi.
Những chứng cứ có thể dùng để chứng minh gồm:
-
Tin nhắn, email trao đổi nội dung vay tiền.
-
Bản ghi âm, ghi hình cuộc nói chuyện về việc vay nợ.
-
Sao kê ngân hàng nếu chuyển khoản cho bên vay.
-
Lời khai của nhân chứng biết về việc vay mượn.
-
Các tình tiết khác chứng minh đã giao tiền cho bên vay.
2.2 Rủi ro khi không có giấy vay
Nếu không có chứng cứ rõ ràng, bên vay dễ phủ nhận nghĩa vụ trả nợ, Tòa án sẽ rất khó xử lý. Thực tế, nhiều vụ án vay tiền không giấy tờ thất bại vì bên cho vay không có bằng chứng cụ thể, dẫn đến mất thời gian, công sức mà không thu hồi được tiền.
>>> Xem thêm: Danh sách website các văn phòng công chứng uy tín nhất tại Hà Nội?
3. Cách khởi kiện đòi nợ vay tiền không giấy tờ
3.1 Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Để Tòa án thụ lý vụ việc vay tiền không giấy tờ, bạn cần chuẩn bị:
-
Đơn khởi kiện theo mẫu.
-
Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu của người khởi kiện.
-
Bằng chứng chứng minh khoản vay (tin nhắn, sao kê, chứng cứ khác).
-
Thông tin cá nhân, địa chỉ của người vay.
3.2 Nộp đơn và chờ Tòa án giải quyết
Hồ sơ được nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú. Thời gian giải quyết có thể kéo dài nếu bên vay không hợp tác hoặc không thừa nhận nợ.
4. Làm gì để tránh rủi ro khi vay tiền không giấy tờ?
4.1 Lập giấy vay tiền rõ ràng
Để hạn chế tranh chấp, tốt nhất nên lập hợp đồng vay tiền hoặc ít nhất là giấy vay nợ có chữ ký, ghi rõ số tiền, lãi suất, hình thức trả nợ, thời hạn trả.
4.2 Công chứng hợp đồng vay tiền
Với khoản vay lớn, bạn nên công chứng hợp đồng vay tiền tại Văn phòng công chứng. Đây là bằng chứng vững chắc, giúp Tòa án dễ dàng xử lý khi phát sinh tranh chấp.
4.3 Thanh toán qua ngân hàng
Nên chuyển khoản thay vì giao tiền mặt để có sao kê ngân hàng chứng minh việc giao tiền.
>>> Xem thêm: Bí quyết tiết kiệm thời gian khi làm dịch thuật công chứng cho giấy tờ du học
5. Xử lý trường hợp bên vay cố tình không trả
Nếu bên vay không trả và có dấu hiệu gian dối ngay từ đầu (như vay xong bỏ trốn, dùng thông tin giả), bạn có thể tố giác hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).
Xem thêm:
>>> Công chứng hợp đồng vay tiền – Vì sao không thể coi nhẹ bước này?
>>> Nếu không công chứng hợp đồng vay tiền, bạn sẽ đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn nào?
Kết luận
Vay tiền không giấy tờ vẫn có thể kiện ra Tòa, nhưng rủi ro rất cao nếu không có chứng cứ rõ ràng. Để bảo vệ quyền lợi, hãy cẩn trọng: lập giấy vay, công chứng nếu cần thiết và lưu lại đầy đủ chứng từ. Khi phát sinh tranh chấp, cần tư vấn luật sư để được hướng dẫn cách chứng minh và khởi kiện đúng luật.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com