Phân biệt công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng

Trong thực tế, nhu cầu vay vốn ngân hàng để phục vụ mua nhà, mua đất hoặc kinh doanh ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng và hợp đồng vay viết tay giữa các bên. Việc phân biệt hai hình thức này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp, hạn chế rủi ro tranh chấp và thực thi nghĩa vụ vay nợ.

>>> Xem thêm: Hợp đồng mua bán, chuyển nhượng dễ dàng tại văn phòng công chứng.

1. Cơ sở pháp lý về công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng

Một số quy định pháp luật hiện hành điều chỉnh:

• Bộ luật Dân sự 2015:

  • Điều 463: Hợp đồng vay tài sản.

  • Điều 317 – 321: Quy định về thế chấp tài sản.

  • Điều 117: Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều kiện về hình thức.

• Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020): Điều 5 khẳng định giá trị pháp lý của văn bản công chứng, Điều 40 quy định trách nhiệm của công chứng viên.

• Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi, bổ sung 2017, 2022): Điều 98 – 100 quy định về hợp đồng tín dụng và bảo đảm tiền vay.

• Luật Đất đai 2013 (sửa đổi, bổ sung 2023): Khoản 3 Điều 188 yêu cầu hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất phải được công chứng.

• Luật Nhà ở 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023): Điều 122 quy định công chứng hợp đồng thế chấp nhà ở.

→ Như vậy, pháp luật bắt buộc hợp đồng vay thế chấp ngân hàng có tài sản bảo đảm (nhà, đất, ô tô, tài sản có đăng ký) phải công chứng, trong khi hợp đồng vay viết tay không có sự xác nhận của cơ quan công chứng, giá trị pháp lý hạn chế hơn nhiều.

2. Đặc điểm của công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng

2.1. Hình thức và hiệu lực pháp lý

• Hợp đồng được lập thành văn bản theo mẫu chuẩn của ngân hàng.

• Bắt buộc phải công chứng nếu có tài sản bảo đảm.

• Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có hiệu lực chứng cứ, được pháp luật công nhận.

2.2. Tính minh bạch và an toàn

Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp pháp của hợp đồng, giấy tờ tài sản, năng lực chủ thể tham gia, từ đó hạn chế tối đa rủi ro gian lận.

2.3. Khả năng thực thi

Trong trường hợp bên vay vi phạm nghĩa vụ, ngân hàng có quyền yêu cầu thi hành án và xử lý tài sản bảo đảm theo hợp đồng công chứng, đảm bảo quyền lợi cho bên cho vay.

>>> Xem thêm: Thủ tục đơn giản, nhanh gọn với Dịch vụ làm sổ đỏ.

3. Đặc điểm của hợp đồng vay viết tay

3.1. Hình thức đơn giản

• Do các bên tự thỏa thuận và viết giấy tay, có thể có hoặc không có người làm chứng.

• Không qua công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan nhà nước.

3.2. Giá trị pháp lý hạn chế

• Vẫn được coi là chứng cứ nếu đáp ứng điều kiện tại Điều 93 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, nhưng tính thuyết phục thấp.

• Nếu hợp đồng có điều khoản liên quan đến tài sản bắt buộc công chứng (như nhà, đất) mà không công chứng thì hợp đồng vô hiệu theo Điều 117 BLDS 2015.

3.3. Nguy cơ tranh chấp cao

Do không có bên thứ ba xác nhận, hợp đồng vay viết tay dễ bị giả mạo chữ ký, sửa đổi nội dung hoặc phủ nhận nghĩa vụ khi xảy ra tranh chấp.

4. So sánh công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng và hợp đồng vay viết tay

5. Ví dụ minh họa thực tế về công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng

• Trường hợp công chứng: Anh A vay ngân hàng 1 tỷ đồng, thế chấp quyền sử dụng đất. Hợp đồng được công chứng tại Văn phòng công chứng. Khi anh A không trả nợ, ngân hàng khởi kiện và được cơ quan thi hành án xử lý mảnh đất, đảm bảo thu hồi nợ.

• Trường hợp viết tay: Anh B vay bạn 500 triệu đồng bằng giấy viết tay, thế chấp mảnh đất nhưng không công chứng. Sau đó, anh B bán đất cho người khác. Khi xảy ra tranh chấp, Tòa án tuyên hợp đồng viết tay vô hiệu, bên cho vay không thu hồi được nợ.

>>> Xem thêm: Dịch vụ Công chứng ngoài trụ sở có hỗ trợ ngoài giờ không?

Kết luận

Có thể thấy, công chứng hợp đồng vay thế chấp ngân hàng mang lại tính an toàn, minh bạch và hiệu lực pháp lý vững chắc hơn nhiều so với hợp đồng vay viết tay. Người vay và người cho vay cần tuân thủ quy định pháp luật, thực hiện công chứng đầy đủ để tránh rủi ro mất tài sản, khó đòi nợ hoặc tranh chấp kéo dài. Đây là giải pháp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ tín dụng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiện công chứng hợp đồng bảo lãnh

>>> Phân biệt hợp đồng ở nhờ và hợp đồng mượn tài sản

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com