Rủi ro pháp lý khi công chứng ngoài trụ sở không đúng quy định

Việc nhận diện đầy đủ rủi ro công chứng ngoài trụ sở không chỉ giúp người dân phòng tránh hậu quả pháp lý mà còn là cơ sở để công chứng viên thực hiện đúng trách nhiệm nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.

Công chứng ngoài trụ sở là hình thức được pháp luật cho phép nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của những người không thể trực tiếp đến văn phòng công chứng. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít trường hợp công chứng ngoài trụ sở bị thực hiện sai quy định, dẫn đến việc văn bản công chứng bị vô hiệu, phát sinh tranh chấp hoặc kéo theo trách nhiệm pháp lý cho các bên liên quan.

>>> Xem thêm: Đảm bảo tính pháp lý tuyệt đối khi sử dụng dịch vụ của văn phòng công chứng.

1. Rủi ro công chứng ngoài trụ sở khi không đủ điều kiện pháp luật

Theo Luật Công chứng, công chứng phải được thực hiện tại trụ sở văn phòng công chứng, trừ các trường hợp đặc biệt như: người yêu cầu công chứng không đi lại được, đang điều trị bệnh, đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc có lý do chính đáng khác.

Rủi ro công chứng ngoài trụ sở phát sinh khi:

• Người yêu cầu công chứng không thuộc trường hợp được phép công chứng ngoài trụ sở

• Không có tài liệu chứng minh lý do không thể đến văn phòng công chứng

• Công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở theo sự thuận tiện, nể nang

Hệ quả pháp lý:

• Văn bản công chứng có nguy cơ bị Tòa án tuyên vô hiệu

• Các bên không được bảo vệ quyền lợi khi xảy ra tranh chấp

• Công chứng viên có thể bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính

2. Rủi ro công chứng ngoài trụ sở do vi phạm trình tự, thủ tục công chứng

Một trong những rủi ro công chứng ngoài trụ sở phổ biến nhất là việc không tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục theo Luật Công chứng, bao gồm:

• Không kiểm tra đầy đủ năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng

• Không xác định rõ ý chí tự nguyện của các bên

• Không đọc lại hoặc giải thích rõ nội dung văn bản công chứng

• Thiếu chữ ký, điểm chỉ hoặc xác nhận của người làm chứng trong trường hợp bắt buộc

Theo quy định pháp luật:

Công chứng viên phải trực tiếp chứng kiến việc giao kết, ký kết và chịu trách nhiệm về tính hợp pháp của văn bản công chứng.

Nếu vi phạm:

• Văn bản công chứng có thể bị coi là không hợp pháp

• Tranh chấp dân sự dễ phát sinh do nghi ngờ về ý chí tự nguyện

• Công chứng viên phải bồi thường thiệt hại nếu gây hậu quả

>>> Xem thêm: Mọi giao dịch đất đai sẽ trở nên dễ dàng hơn khi bạn chọn dịch vụ làm sổ đỏ nhanh đồng hành.

3. Rủi ro công chứng ngoài trụ sở liên quan đến người làm chứng

Theo Luật Công chứng, người làm chứng là bắt buộc trong các trường hợp:

• Người yêu cầu công chứng không đọc được, không nghe được

• Không ký hoặc không điểm chỉ được

• Không thông thạo tiếng Việt

Rủi ro công chứng ngoài trụ sở xảy ra khi:

• Không có người làm chứng trong trường hợp pháp luật bắt buộc

• Người làm chứng không đủ điều kiện theo quy định

• Người làm chứng có quyền, lợi ích liên quan đến giao dịch

Hậu quả:

• Văn bản công chứng bị mất giá trị chứng cứ

• Tòa án có căn cứ tuyên giao dịch vô hiệu

• Phát sinh trách nhiệm bồi thường đối với công chứng viên

4. Rủi ro công chứng ngoài trụ sở do xác định sai năng lực hành vi và ý chí tự nguyện

Công chứng ngoài trụ sở thường áp dụng cho người già, người bệnh, người yếu thế, nên rủi ro pháp lý càng cao nếu công chứng viên không đánh giá đúng tình trạng thực tế.

Các rủi ro thường gặp:

• Người yêu cầu công chứng mất năng lực hành vi dân sự nhưng vẫn được công chứng

• Người đang trong tình trạng bị ép buộc, lừa dối

• Không làm rõ sự minh mẫn tại thời điểm công chứng

Theo quy định của Bộ luật Dân sự:

Giao dịch dân sự được xác lập khi chủ thể có năng lực hành vi dân sự và hoàn toàn tự nguyện.

Nếu điều kiện này không được bảo đảm:

• Giao dịch dân sự bị tuyên vô hiệu

• Văn bản công chứng không còn giá trị bảo đảm pháp lý

• Phát sinh tranh chấp kéo dài giữa các bên

>>> Xem thêm: Bạn có biết Phí công chứng được quy định theo giá trị hợp đồng không?

5. Ví dụ thực tế về rủi ro công chứng ngoài trụ sở

Ví dụ 1: Công chứng ngoài trụ sở không đúng đối tượng

Ông A hoàn toàn khỏe mạnh nhưng yêu cầu công chứng viên đến nhà để công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm “tiện lợi”. Công chứng viên vẫn thực hiện mà không có căn cứ hợp pháp. Sau đó, tranh chấp xảy ra, Tòa án xác định việc công chứng ngoài trụ sở không đúng quy định, hợp đồng bị tuyên vô hiệu.

Ví dụ 2: Thiếu người làm chứng dẫn đến vô hiệu

Bà B bị tai biến, không thể ký tên, chỉ điểm chỉ khi lập hợp đồng ủy quyền tại nhà. Công chứng viên không bố trí người làm chứng theo quy định. Sau khi bà B qua đời, các đồng thừa kế khởi kiện yêu cầu hủy văn bản công chứng và được Tòa án chấp nhận do vi phạm thủ tục công chứng bắt buộc.

6. Kết luận

Rủi ro công chứng ngoài trụ sở phát sinh chủ yếu từ việc thực hiện không đúng điều kiện, trình tự và thủ tục pháp luật quy định. Khi công chứng ngoài trụ sở bị sai phạm, hậu quả không chỉ dừng lại ở việc văn bản công chứng mất giá trị mà còn kéo theo tranh chấp dân sự, trách nhiệm bồi thường và xử lý kỷ luật đối với công chứng viên.

Do đó, cả người yêu cầu công chứng và công chứng viên cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật, xác định đúng trường hợp được phép công chứng ngoài trụ sở, nhằm bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự quan trọng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Phát hiện giấy tờ giả sau công chứng: Xử lý thế nào?

>>> Soạn thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản để công chứng.

>>> Tại sao doanh nghiệp nên lựa chọn Văn phòng công chứng Hà Nội làm đối tác pháp lý thường xuyên?

>>> Công chứng hợp đồng tặng cho: Quy định pháp lý và bộ hồ sơ cần chuẩn bị.

>>> Công chứng thừa kế: Hồ sơ, quy trình và những lưu ý quan trọng khi xác định di sản.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com