Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệuTrong các giao dịch dân sự, đặc biệt là giao dịch nhà đất, tài sản chung thường là nguồn gốc phát sinh nhiều tranh chấp phức tạp. Việc lập văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung đòi hỏi sự tham gia đầy đủ của các đồng chủ sở hữu, nếu không sẽ tiềm ẩn nguy cơ bị vô hiệu hoặc phải hủy bỏ. Trên thực tế, nhu cầu hủy công chứng tài sản chung thường xuất hiện khi phát hiện vi phạm về chủ thể, phạm vi quyền định đoạt hoặc khi các bên thay đổi ý chí sau công chứng. Bài viết này phân tích rõ căn cứ pháp lý, các trường hợp hủy và hệ quả pháp lý khi hủy văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung.
>>> Xem thêm: Khi nào nên yêu cầu chứng thực bản dịch tại văn phòng công chứng
1. Tài sản chung trong giao dịch công chứng được hiểu như thế nào?
Tài sản chung là tài sản thuộc sở hữu của từ hai chủ thể trở lên, bao gồm:
-
Tài sản chung theo phần;
-
Tài sản chung hợp nhất.
Theo “Điều 207 Bộ luật Dân sự 2015”, sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài sản. Mỗi hình thức sở hữu chung có chế độ quản lý, sử dụng và định đoạt khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến tính hợp pháp của văn bản công chứng.
Trong thực tiễn công chứng, tài sản chung phổ biến nhất là:
-
Tài sản chung của vợ chồng;
-
Tài sản chung của hộ gia đình;
-
Tài sản đồng sở hữu của nhiều cá nhân.
2. Khi nào phát sinh nhu cầu hủy công chứng tài sản chung?
Việc hủy công chứng tài sản chung thường phát sinh trong các trường hợp sau:
-
Văn bản công chứng được lập khi chưa có đầy đủ sự tham gia hoặc ủy quyền hợp pháp của tất cả đồng chủ sở hữu;
-
Xác định sai bản chất tài sản riêng – tài sản chung;
-
Một bên vượt quá phạm vi quyền định đoạt đối với phần tài sản của mình;
-
Các đồng chủ sở hữu đạt được thỏa thuận mới chấm dứt giao dịch đã công chứng;
-
Phát hiện hành vi gian dối, che giấu tình trạng sở hữu chung của tài sản.
Những tình huống này đặt ra yêu cầu xem xét lại hiệu lực của văn bản công chứng đã được xác lập.
3. Cơ sở pháp lý của việc hủy văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung
Việc xử lý văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung phải dựa trên các căn cứ pháp luật sau:
-
“Điều 51 Luật Công chứng 2014” quy định về việc sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ văn bản công chứng theo thỏa thuận của các bên;
-
“Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015” về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự;
-
“Điều 213 Bộ luật Dân sự 2015” quy định việc định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu, trừ trường hợp luật có quy định khác;
-
“Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014” về định đoạt tài sản chung của vợ chồng.
Nếu văn bản công chứng vi phạm các quy định trên, việc hủy hoặc tuyên vô hiệu là hệ quả pháp lý tất yếu.
4. Hủy văn bản công chứng theo thỏa thuận trong trường hợp tài sản chung
Khi văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung được xác lập hợp pháp, các đồng chủ sở hữu có thể thỏa thuận hủy nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện:
-
Tất cả các bên tham gia giao dịch và các đồng chủ sở hữu đều đồng ý hủy;
-
Việc hủy không làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của bên thứ ba;
-
Thỏa thuận hủy được lập thành văn bản và công chứng theo đúng quy định.
Trong trường hợp này, hủy công chứng tài sản chung mang bản chất là sự chấm dứt giao dịch theo ý chí tự nguyện, không phải là biện pháp xử lý vi phạm.
>>> Xem thêm: Mẹo chọn đúng dịch vụ làm sổ đỏ giữa hàng trăm đơn vị quảng cáo
5. Trường hợp văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung bị tuyên vô hiệu
Không ít trường hợp việc hủy văn bản công chứng không thể thực hiện theo thỏa thuận, mà phải thông qua phán quyết của Tòa án.
Theo “Điều 52 Luật Công chứng 2014”, Tòa án có thẩm quyền tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu khi:
-
Giao dịch vi phạm điều cấm của luật;
-
Chủ thể ký kết không có quyền định đoạt đối với tài sản chung;
-
Thiếu sự đồng ý hợp pháp của đồng chủ sở hữu;
-
Có hành vi lừa dối, giả mạo giấy tờ liên quan đến tài sản chung.
Khi đó, văn bản công chứng chấm dứt hiệu lực trên cơ sở quyết định tư pháp, không phải do hủy hành chính.
6. Hệ quả pháp lý khi hủy công chứng tài sản chung
Việc hủy công chứng tài sản chung kéo theo nhiều hệ quả pháp lý đáng lưu ý:
-
Văn bản công chứng không còn giá trị làm căn cứ xác lập quyền, nghĩa vụ;
-
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận, nếu giao dịch đã được thực hiện;
-
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh nếu có lỗi;
-
Quyền lợi của bên thứ ba ngay tình được xem xét bảo vệ theo “Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015”.
Việc xác định rõ hệ quả giúp các bên chủ động đánh giá rủi ro trước khi quyết định hủy.
>>> Xem thêm: 7 bước chuẩn bị thủ tục công chứng mua bán nhà không mất thời gian
7. Một số lưu ý thực tiễn khi xử lý hủy văn bản công chứng về tài sản chung
Trong quá trình xử lý, cần đặc biệt lưu ý:
-
Xác định chính xác loại tài sản chung và chủ thể sở hữu;
-
Kiểm tra đầy đủ hồ sơ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng;
-
Phân biệt rõ hủy văn bản công chứng và tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu;
-
Tham vấn ý kiến công chứng viên hoặc luật sư trước khi thực hiện.
Những lưu ý này giúp hạn chế tranh chấp kéo dài và rủi ro pháp lý phát sinh.
Kết luận
Hủy văn bản công chứng liên quan đến tài sản chung là vấn đề pháp lý phức tạp, chịu sự điều chỉnh đồng thời của pháp luật dân sự, hôn nhân và gia đình cũng như pháp luật về công chứng. Việc hủy công chứng tài sản chung chỉ được thực hiện hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ điều kiện luật định và không xâm phạm quyền lợi của các chủ thể liên quan. Trong mọi trường hợp, việc nhận diện đúng bản chất tài sản và tuân thủ chặt chẽ quy trình pháp lý là yếu tố then chốt để bảo đảm an toàn cho giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Trách nhiệm công chứng viên khi công chứng hợp đồng đặt cọc
>>> Giấy ủy quyền nhận tiền có thể lập tay rồi mang đi công chứng?
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hỗ trợ công chứng hợp đồng mua bán nhà đất trọn gói
>>> Những lỗi thường gặp khi làm thủ tục đăng ký kết hôn
>>> Lệ phí trước bạ được tính như thế nào? khi chuyển nhượng bất động sản
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com