Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệuTrong thực tế, nhiều người sử dụng đất không có sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), dẫn đến tình trạng tranh chấp ngày càng phổ biến. Một trong những câu hỏi thường gặp là: “Có thể khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ hay không?”. Bài viết dưới đây sẽ phân tích quy định pháp luật, điều kiện khởi kiện, cách xử lý và ví dụ thực tế.
>>> Xem thêm: Quy trình tiếp nhận hồ sơ tại văn phòng công chứng nhanh gọn, chính xác
📌 Khái niệm về khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
-
Sổ đỏ là giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp theo Điều 3 Luật Đất đai 2013.
-
Tranh chấp đất đai là mâu thuẫn về quyền, nghĩa vụ liên quan đến đất đai giữa các bên (Điều 3.24 Luật Đất đai 2013).
👉 Như vậy, khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ là việc một bên đưa vụ việc ra Tòa án nhân dân để giải quyết, dù chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
⚖️ Căn cứ pháp lý khi khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
-
Điều 203 Luật Đất đai 2013: Trường hợp tranh chấp đất đai mà không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì người sử dụng đất có quyền lựa chọn:
-
Giải quyết tranh chấp tại UBND có thẩm quyền; hoặc
-
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân.
-
-
Điều 91 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Các bên phải cung cấp chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp, dù không có sổ đỏ.
-
Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP: Hướng dẫn Tòa án vẫn thụ lý tranh chấp đất đai khi đương sự chưa có Giấy chứng nhận, nếu có giấy tờ chứng minh quá trình sử dụng đất hợp pháp.
>>> Xem thêm: Cam kết minh bạch khi sử dụng dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu tại Hà Nội
🛑 Điều kiện để khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
Trường hợp được khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
-
Có giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất: giấy tờ mua bán viết tay trước 1/7/2014, giấy tờ khai hoang có xác nhận, biên lai nộp thuế đất,…
-
Có nhân chứng hoặc văn bản xác nhận của chính quyền địa phương về việc sử dụng đất ổn định.
-
Đất đang được sử dụng ổn định, không có tranh chấp với Nhà nước.
Trường hợp khó khởi kiện
-
Đất lấn chiếm, tự ý sử dụng không được cơ quan có thẩm quyền công nhận.
-
Đất thuộc quy hoạch, chưa được cấp phép sử dụng.
>>> Xem thêm: Những khó khăn thường gặp khi tiến hành công chứng thừa kế và cách khắc phục
📐 Trình tự khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
Hòa giải bắt buộc tại UBND cấp xã
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải tại UBND xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện.
Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân
-
Nếu hòa giải không thành, đương sự có quyền nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp.
-
Cần kèm theo chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất (giấy tờ, nhân chứng, xác nhận của địa phương).
Tòa án thụ lý và giải quyết
Tòa án sẽ căn cứ vào nguồn gốc đất, quá trình sử dụng, giấy tờ hợp pháp để đưa ra phán quyết.
>>> Xem thêm: Xử lý hành vi lấn chiếm đất đai trong khu dân cư cần làm gì trước tiên?
⚖️ Ví dụ minh họa thực tế
📍 Trường hợp 1: Ông B sử dụng mảnh đất 500m² từ năm 1998, có giấy mua bán viết tay và biên lai nộp thuế đất hàng năm nhưng chưa được cấp sổ đỏ. Khi hàng xóm C lấn sang 50m², ông B khởi kiện. Tòa án chấp nhận đơn, căn cứ chứng cứ và buộc ông C trả lại đất.
📍 Trường hợp 2: Bà D tự ý chiếm đất công ích để canh tác, sau đó xảy ra tranh chấp với hộ liền kề. Do không có giấy tờ hợp pháp, bà D không được Tòa án công nhận quyền sử dụng đất.
💡 Lời khuyên khi khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ
✅ Nên chuẩn bị giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất (giấy mua bán, biên lai thuế, xác nhận của địa phương).
✅ Thực hiện thủ tục hòa giải tại UBND xã trước khi khởi kiện.
✅ Tránh sử dụng đất lấn chiếm, đất không được công nhận.
✅ Nếu thiếu chứng cứ, nên nhờ luật sư hỗ trợ thu thập và tư vấn pháp lý.
>>> Xem thêm: Tách thửa đất khi có Sổ đỏ chung: Ai là người đứng tên?
>>> Xem thêm: Bồi thường khi hủy hợp đồng ở nhờ: Các nguyên tắc và cách tính toán
🌟 Kết luận
Khởi kiện tranh chấp đất không sổ đỏ là hoàn toàn có thể thực hiện, nếu người sử dụng đất chứng minh được quyền sử dụng đất hợp pháp qua giấy tờ, nhân chứng hoặc xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Ngược lại, nếu đất lấn chiếm, không đủ căn cứ pháp lý, Tòa án sẽ không công nhận.
👉 Để bảo vệ quyền lợi của mình, người dân cần giữ gìn đầy đủ chứng cứ, tuân thủ thủ tục hòa giải và nắm rõ quy định pháp luật trước khi tiến hành khởi kiện.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com