Tự ý lấn chiếm đất: Hành vi bị nghiêm cấm theo pháp luật

Trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng, nhiều người dân đã có hành vi tự ý lấn chiếm đất để xây dựng nhà ở, sản xuất hoặc kinh doanh. Tuy nhiên, đây là hành vi trái pháp luật, tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định, chế tài xử lý và ví dụ thực tế liên quan đến vấn đề này.

>>> Xem thêm: Làm thế nào để phân biệt văn phòng công chứng thật và giả?

📌 Khái niệm tự ý lấn chiếm đất

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, lấn đất là việc người sử dụng đất tự dịch chuyển mốc giới hoặc mở rộng diện tích đất đang quản lý. Chiếm đất là việc tự ý quản lý, sử dụng đất mà không được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận.

👉 Như vậy, tự ý lấn chiếm đất là hành vi mở rộng hoặc chiếm giữ diện tích đất không thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình.

⚖️ Căn cứ pháp lý về hành vi tự ý lấn chiếm đất

• Luật Đất đai 2013:

  • Điều 12: Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm đất đai.

  • Điều 170: Người sử dụng đất có nghĩa vụ sử dụng đất đúng ranh giới thửa đất.

• Nghị định 91/2019/NĐ-CP:

  • Điều 14: Quy định mức xử phạt hành vi lấn, chiếm đất.

  • Biện pháp khắc phục: Buộc trả lại đất và khôi phục tình trạng ban đầu.

• Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017:

  • Điều 228: Người nào có hành vi lấn, chiếm đất đai trái pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

>>> Xem thêm: Thủ tục pháp lý đơn giản hơn với dịch vụ làm sổ đỏ chuyên nghiệp

🛑 Hậu quả pháp lý khi tự ý lấn chiếm đất

 Xử phạt hành chính đối với hành vi tự ý lấn chiếm đất

• Phạt tiền từ 2 triệu đến 500 triệu đồng, tùy diện tích và loại đất (Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP).

• Buộc trả lại đất và tháo dỡ công trình đã xây dựng.

 Truy cứu trách nhiệm hình sự

Trong trường hợp gây thiệt hại lớn hoặc tái phạm nhiều lần, người vi phạm có thể bị xử lý theo Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015, với mức phạt:

• Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc

• Phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

>>> Xem thêm: Người dân cần nắm rõ phí công chứng khi thực hiện sang tên sổ đỏ

📐 Cách xử lý khi phát hiện tự ý lấn chiếm đất

 Báo cáo, tố cáo với UBND cấp xã

Người dân có thể gửi đơn tố cáo hành vi tự ý lấn chiếm đất đến UBND xã, phường nơi có đất để được xử lý.

 Yêu cầu hòa giải

Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải tại UBND xã là bước bắt buộc trước khi khởi kiện.

 Khởi kiện tại Tòa án

Nếu không đạt được thỏa thuận, người bị lấn chiếm có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân để đòi lại đất.

>>> Xem thêm: Thực trạng lấn chiếm đất đai tại nông thôn và thành phố: Nguyên nhân và giải pháp

⚖️ Ví dụ minh họa thực tế

📍 Trường hợp 1: Gia đình ông A xây tường rào lấn sang đất nông nghiệp công ích của xã khoảng 30m². UBND xã lập biên bản, áp dụng Nghị định 91/2019/NĐ-CP, phạt 7 triệu đồng và buộc tháo dỡ hàng rào, trả lại đất.

📍 Trường hợp 2: Một doanh nghiệp tự ý chiếm hơn 5.000m² đất rừng để xây nhà xưởng. Sau khi kiểm tra, cơ quan chức năng phạt 300 triệu đồng và truy cứu trách nhiệm hình sự giám đốc công ty theo Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015.

💡 Lời khuyên để tránh rủi ro pháp lý

✅ Sử dụng đất đúng mục đích, trong ranh giới được cấp sổ đỏ.
✅ Không xây dựng công trình khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
✅ Khi phát hiện hành vi lấn chiếm đất, nên kịp thời báo cáo cơ quan chức năng.
✅ Thực hiện đúng quy định về cấp sổ đỏ và giấy phép xây dựng trước khi sử dụng đất.

>>> Xem thêm: Tách thửa đất khi có Sổ đỏ chung: Ai là người đứng tên?

>>> Xem thêm: Bồi thường khi hủy hợp đồng ở nhờ: Các nguyên tắc và cách tính toán

🌟 Kết luận

Tự ý lấn chiếm đất là hành vi bị nghiêm cấm tuyệt đối theo quy định pháp luật. Người vi phạm không chỉ bị xử phạt hành chính nặng mà trong nhiều trường hợp còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

👉 Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, người dân cần tuân thủ ranh giới đất, sử dụng đất đúng pháp luật và kiên quyết tố cáo hành vi lấn chiếm ngay khi phát hiện.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com