Trong thực tế, nhiều giao dịch vay mượn tài sản được thực hiện bằng hình thức miệng, không có văn bản thỏa thuận. Điều này khiến không ít người đặt câu hỏi: vay tài sản không giấy tờ có được coi là hợp đồng hợp pháp hay không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về hiệu lực pháp lý của hợp đồng vay tài sản không có giấy tờ, dựa trên căn cứ pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Hợp đồng vay mượn tài sản giữa cá nhân có cần lập tại văn phòng công chứng?
1. Hợp đồng vay tài sản là gì?
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay. Khi đến hạn, bên vay phải hoàn trả tài sản cùng loại và đúng số lượng cho bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Hợp đồng vay tài sản có thể là vay tiền, vàng, xe máy, đất đai hoặc những tài sản có giá trị khác. Hợp đồng này có thể được lập bằng văn bản hoặc bằng lời nói, tùy theo giá trị tài sản và sự tin tưởng giữa các bên.
Ví dụ minh họa: Ông A cho bà B vay 50 triệu đồng bằng miệng, không viết giấy tờ. Sau một thời gian, bà B không trả, ông A kiện ra tòa. Câu hỏi đặt ra là: hợp đồng vay tài sản không có giấy tờ như vậy có được pháp luật công nhận không?
2. Hợp đồng vay tài sản không giấy tờ có hợp pháp không?
Hợp đồng vay tài sản bằng lời nói vẫn có giá trị pháp lý
Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự có thể được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, trừ trường hợp luật có quy định hình thức bắt buộc.
Như vậy, nếu các bên thỏa thuận vay mượn bằng lời nói và có đủ căn cứ chứng minh giao dịch đã diễn ra (chẳng hạn như nhân chứng, tin nhắn, chuyển khoản…), thì hợp đồng vay tài sản này vẫn có giá trị pháp lý và có thể được tòa án xem xét, giải quyết.
>>> Xem thêm: Phòng công chứng có chức năng gì và thẩm quyền ra sao trong hoạt động công chứng?
Các trường hợp hợp đồng vay bắt buộc lập thành văn bản
Đối với những giao dịch vay tài sản có giá trị lớn (ví dụ từ 100 triệu đồng trở lên) hoặc có yếu tố pháp lý phức tạp như vay thế chấp, vay giữa doanh nghiệp và cá nhân, thì để bảo vệ quyền lợi, các bên nên lập văn bản. Mặc dù không có quy định bắt buộc phải lập văn bản cho mọi khoản vay, nhưng đây là bằng chứng quan trọng nếu xảy ra tranh chấp.
Ví dụ: Chị C cho bạn vay 200 triệu đồng nhưng chỉ thỏa thuận bằng miệng, không có tin nhắn hay chuyển khoản xác nhận. Khi người vay phủ nhận, chị C sẽ rất khó chứng minh được đã giao tiền vay, dẫn đến rủi ro cao khi khởi kiện.
3. Căn cứ pháp lý giải quyết tranh chấp hợp đồng vay tài sản không giấy tờ
Trong thực tiễn xét xử, các tòa án có thể công nhận và giải quyết hợp đồng vay tài sản không có giấy tờ nếu bên khởi kiện cung cấp được:
Chứng cứ xác thực việc đã giao tài sản (tin nhắn, ghi âm, hình ảnh, biên lai chuyển khoản)
Lời khai thống nhất giữa các bên
Lời khai của người làm chứng
Căn cứ theo Điều 91 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người khởi kiện phải có nghĩa vụ đưa ra chứng cứ chứng minh yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp. Nếu không chứng minh được thì tòa án có thể bác đơn.
>>> Xem thêm: Các bước thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ theo quy định của Luật Đất đai hiện nay là gì?
4. Một số lưu ý khi thực hiện hợp đồng vay tài sản
Để tránh rủi ro, các bên nên lưu ý:
Lập hợp đồng vay bằng văn bản, có chữ ký hai bên
Giao nhận tài sản bằng chuyển khoản để có chứng cứ
Ghi rõ thời hạn vay, lãi suất (nếu có), phương thức trả nợ
Nếu vay không lãi, nên ghi rõ điều này để tránh tranh chấp phát sinh về sau
Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất vay tài sản không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có quy định.
>>> Xem thêm: Những yêu cầu pháp luật đối với hợp đồng tặng cho tài sản.
>>> Xem thêm: Công chứng văn bản từ chối di sản: Những lưu ý quan trọng không thể bỏ qua.
Kết luận
Hợp đồng vay tài sản không giấy tờ vẫn có thể được coi là hợp pháp nếu các bên có sự thỏa thuận và có thể chứng minh được việc giao nhận tài sản. Tuy nhiên, để tránh tranh chấp và rủi ro pháp lý, tốt nhất nên lập hợp đồng vay bằng văn bản, có chữ ký xác nhận rõ ràng giữa các bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com