Cho mượn sổ đỏ để thế chấp ngân hàng: Hệ quả pháp lý và cách xử lý

Hiện nay, tình trạng cho người thân hoặc bạn bè mượn “sổ đỏ” để thế chấp vay vốn ngân hàng diễn ra khá phổ biến, đặc biệt tại khu vực nông thôn hoặc trong quan hệ thân tộc. Tuy nhiên, hành vi này ẩn chứa nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng mà không phải ai cũng lường trước được. Vậy cho mượn sổ đỏ để thế chấp có hợp pháp không? Nếu xảy ra tranh chấp thì phải xử lý thế nào?

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Dân sự 2015

• Luật Đất đai 2024 (hiệu lực từ 01/01/2025)

• Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi, bổ sung 2017)

• Nghị định 43/2014/NĐ-CP

• Thông tư 09/2019/TT-BTP về công chứng

>>> Xem thêm: Làm thế nào để biết văn phòng công chứng có dấu pháp lý hợp lệ?

Cho mượn sổ đỏ để thế chấp có hợp pháp không?

Thế chấp tài sản phải có sự đồng ý của chủ sở hữu

Theo Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015, thế chấp tài sản là việc bên thế chấp dùng tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình để bảo đảm nghĩa vụ. Vì vậy:

✅ Nếu người mượn không phải là chủ sử dụng đất nhưng vẫn dùng sổ đỏ để thế chấp, thì hành vi này không có giá trị pháp lý, trừ trường hợp có ủy quyền hợp pháp hoặc hợp đồng bảo lãnh rõ ràng.

Rủi ro pháp lý khi cho mượn sổ đỏ

Chủ đất có thể mất đất nếu không chứng minh được sự cho mượn

Trong nhiều trường hợp, nếu người vay làm giả hồ sơ ủy quyền, hoặc ngân hàng không thẩm định kỹ, thì sau này rất khó lấy lại đất nếu đã bị xử lý tài sản.

📍 Ví dụ thực tế:

Anh H. tại Long An cho bạn thân mượn sổ đỏ để thế chấp vay 1,5 tỷ. Sau 1 năm, bạn mất khả năng chi trả, ngân hàng tiến hành phát mãi tài sản. Anh H. kiện ra tòa nhưng do không có giấy tờ chứng minh mượn tạm, cũng không phản đối sớm, nên tòa tuyên hợp đồng thế chấp hợp pháp. Anh H. mất luôn đất.

>>> Xem thêm: Người được ủy quyền có thể ủy quyền tiếp cho người khác không?

Nguy cơ hình sự nếu có dấu hiệu lừa đảo

Nếu người mượn dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt sổ đỏ, làm giả giấy tờ để thế chấp, thì có thể bị xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015.

Cách xử lý khi phát hiện sổ đỏ bị đem đi thế chấp trái phép

Bước 1 – Gửi đơn khiếu nại/ngăn chặn giao dịch

Ngay khi phát hiện, chủ sở hữu cần:

• Gửi đơn đề nghị tạm dừng giao dịch tại Văn phòng đăng ký đất đai

• Yêu cầu ngân hàng xuất trình hợp đồng thế chấp và hồ sơ liên quan

Bước 2 – Khởi kiện ra Tòa án

Nếu chứng minh được mình không ký tên, không ủy quyền và không đồng ý thế chấp, người bị hại có thể khởi kiện để:

• Yêu cầu tuyên vô hiệu hợp đồng thế chấp

• Đòi lại quyền sử dụng đất

• Đề nghị xử lý trách nhiệm hình sự với người mượn

Cách phòng tránh rủi ro khi cho mượn sổ đỏ

🔒 Không giao sổ đỏ cho bất kỳ ai nếu không thật sự cần thiết
📜 Nếu cho mượn, nên lập giấy mượn rõ ràng, có thời hạn, mục đích cụ thể
🖊️ Cảnh giác khi ký bất kỳ loại giấy tờ nào – có thể bị lợi dụng thành hợp đồng thế chấp
🧑‍⚖️ Tham khảo luật sư trước khi ký văn bản liên quan đến tài sản đất đai

>>> Xem thêm: Phí chứng thực bản sao từ bản chính có được tính theo khung giá từng tỉnh không?

Kết luận

Việc cho mượn sổ đỏ để thế chấp ngân hàng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, thậm chí mất trắng tài sản nếu thiếu hiểu biết hoặc tin tưởng nhầm người. Chủ sở hữu đất cần hiểu rõ quyền lợi của mình, không nên dễ dàng giao giấy tờ cho người khác nếu không có sự tư vấn pháp lý kỹ lưỡng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp

>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Hợp đồng góp vốn bằng nhà đất: Tại sao cần phải công chứng và cách thực hiện

>>> Người lập di chúc cần đáp ứng điều kiện gì? – Tránh rủi ro pháp lý

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com