Câu hỏi thường gặp, Tin tức

Công chứng khai nhận di sản khi người thừa kế ở nước ngoài

Các trường hợp thừa kế nước ngoài ngày càng phổ biến khi nhiều người Việt định cư, học tập hoặc làm việc ở nước ngoài. Khi một người thân qua đời tại Việt Nam, người thừa kế đang ở nước ngoài vẫn có quyền hưởng di sản và được tham gia thủ tục công chứng khai nhận. Tuy nhiên, hồ sơ và quy trình sẽ phức tạp hơn nhiều vì phải hợp pháp hóa lãnh sự, chứng thực chữ ký và đảm bảo giấy tờ phù hợp pháp luật Việt Nam. Bài viết này phân tích đầy đủ quy định, yêu cầu và cách xử lý các vấn đề thực tiễn khi người thừa kế đang ở nước ngoài.

>>> Xem thêm: Khi nào nên yêu cầu văn phòng công chứng xác minh nhân thân?

1. Căn cứ pháp lý áp dụng

di sản khi người thừa kế ở nước ngoài

Các văn bản điều chỉnh trực tiếp gồm:

  • “Bộ luật Dân sự 2015” – quy định hàng thừa kế, quyền và nghĩa vụ của người thừa kế.

  • “Luật Công chứng 2014” – quy trình công chứng khai nhận di sản.

  • “Luật Hộ tịch 2014” và “Nghị định 23/2015/NĐ-CP” – liên quan chứng thực giấy tờ và trích lục hộ tịch.

  • “Luật Quốc tịch Việt Nam 2008 (sửa đổi 2014)” – xác định quốc tịch người thừa kế nếu cần thiết.

  • Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên liên quan miễn hợp pháp hóa lãnh sự (nếu áp dụng).

Những căn cứ này quyết định quyền hưởng, quyền ủy quyền, cách hợp pháp hóa giấy tờ và giá trị pháp lý của văn bản lập ở nước ngoài.

>>> Xem thêm: Chi phí thuê dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói hiện nay là bao nhiêu?

2. Người thừa kế ở nước ngoài có quyền khai nhận di sản không?

Theo “Điều 613 và Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015”, người thừa kế không bị giới hạn bởi nơi cư trú, vì vậy:

  • Dù đang ở nước ngoài, người thừa kế vẫn được hưởng di sản đầy đủ.

  • Có quyền trực tiếp về Việt Nam ký kết hoặc ủy quyền hợp pháp cho người khác ký thay.

Điều quan trọng là giấy tờ và văn bản lập ở nước ngoài phải bảo đảm tính pháp lý theo quy định của Việt Nam.

3. Các hình thức tham gia thủ tục của người thừa kế ở nước ngoài

3.1. Trực tiếp về Việt Nam để công chứng

Người thừa kế có thể bay về nước và ký vào văn bản khai nhận tại tổ chức hành nghề công chứng.
Ưu điểm: nhanh, không phải hợp pháp hóa nhiều giấy tờ.
Nhược điểm: tốn thời gian, chi phí đi lại.

3.2. Ủy quyền cho người thân tại Việt Nam

Phổ biến nhất. Người thừa kế lập văn bản ủy quyền tại:

  • Cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam (Đại sứ quán/Lãnh sự quán); hoặc

  • Công chứng/Notary Public nước sở tại.

Văn bản này phải được:

  • Chứng nhận hợp lệ theo pháp luật nước sở tại;

  • Hợp pháp hóa lãnh sự (trừ trường hợp miễn).

>>> Xem thêm: Tại sao nhiều người chọn Di chúc tại nhà để tiết kiệm thời gian

Xem thêm:  Quy định pháp luật về thời hạn lập văn bản từ chối nhận di sản

4. Hồ sơ công chứng khai nhận di sản có người thừa kế ở nước ngoài

di sản khi người thừa kế ở nước ngoài

Hồ sơ vẫn tuân theo Luật Công chứng 2014, nhưng bổ sung giấy tờ đặc thù:

4.1. Giấy tờ chung

  • Giấy chứng tử.

  • Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…).

  • Giấy tờ về tài sản:

    • Sổ đỏ, sổ hồng;

    • Giấy đăng ký xe;

    • Tài sản góp vốn…

  • CMND/CCCD/hộ chiếu của người thừa kế còn ở Việt Nam.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn từng bước công chứng mua bán nhà cho người bận rộn

4.2. Giấy tờ của người thừa kế ở nước ngoài

  • Bản sao hộ chiếu hoặc CMND còn giá trị;

  • Giấy xác nhận cư trú tại nước ngoài (nếu cần);

  • Văn bản từ chối nhận di sản (nếu có);

  • Văn bản ủy quyền (nếu không trực tiếp về Việt Nam).

TẤT CẢ giấy tờ do nước ngoài cấp phải được:

  • Chứng thực chữ ký tại nước sở tại;

  • Hợp pháp hóa lãnh sự theo “Nghị định 111/2011/NĐ-CP”;

  • Sau đó dịch sang tiếng Việt và chứng thực bản dịch.

5. Quy trình công chứng khai nhận di sản có người thừa kế ở nước ngoài

5.1. Bước 1 – Chuẩn bị hồ sơ và xác minh người thừa kế

Công chứng viên kiểm tra:

  • Hàng thừa kế;

  • Tính hợp lệ của giấy tờ lập ở nước ngoài;

  • Xác minh xem có người thừa kế nào thiếu mặt, bị tước quyền hay từ chối không.

5.2. Bước 2 – Niêm yết công khai 15 ngày

Theo “Điều 18 Luật Công chứng 2014”, hồ sơ phải được niêm yết tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết.
Đây là thủ tục bắt buộc, kể cả có thừa kế ở nước ngoài.

5.3. Bước 3 – Ký văn bản khai nhận di sản

Có 2 khả năng:

  • Người thừa kế về Việt Nam và ký trực tiếp;

  • Người ở Việt Nam ký thay theo văn bản ủy quyền đã hợp pháp hóa lãnh sự.

5.4. Bước 4 – Sang tên tài sản

Sau khi văn bản khai nhận có hiệu lực:

  • Tài sản là nhà đất → đăng ký tại Văn phòng Đăng ký đất đai;

  • Xe cộ → sang tên tại cơ quan đăng ký xe;

  • Tài sản góp vốn → thay đổi chủ sở hữu tại doanh nghiệp.

6. Những vướng mắc thường gặp khi người thừa kế ở nước ngoài

6.1. Văn bản ủy quyền lập ở nước ngoài không hợp lệ

Nhiều trường hợp bị từ chối do:

  • Chữ ký không được chứng thực đúng quy định nước sở tại;

  • Chưa hợp pháp hóa lãnh sự;

  • Bản dịch sang tiếng Việt không đúng chuẩn.

→ Giải pháp: lập tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam là an toàn nhất.

6.2. Không thống nhất giữa các người thừa kế

Nếu người ở nước ngoài không đồng ý chia di sản hoặc muốn tranh chấp, công chứng bắt buộc phải dừng theo “Điều 5 Luật Công chứng 2014”.

6.3. Người thừa kế không thể về Việt Nam và nước sở tại không có Đại sứ quán Việt Nam

Có thể:

  • Lập ủy quyền tại Notary Public;

  • Xin hợp pháp hóa lãnh sự tại cơ quan lãnh sự của nước sở tại có quan hệ với Việt Nam.

Xem thêm:  Hợp đồng mua bán viết tay có cần công chứng không?

7. Ví dụ minh họa thực tế

Ví dụ:
Ông T mất, để lại căn nhà tại Việt Nam. Ba người con:

  • Con cả ở Canada;

  • Con thứ hai ở TP.HCM;

  • Con út ở Úc.

Người con cả và con út muốn ủy quyền cho người con thứ hai làm thủ tục.

Cách xử lý:

  1. Hai người ở nước ngoài đến Đại sứ quán Việt Nam tại nước sở tại lập văn bản ủy quyền.

  2. Văn bản được chứng thực trực tiếp, không cần hợp pháp hóa lãnh sự.

  3. Gửi về Việt Nam cho người con thứ hai nộp vào hồ sơ công chứng.

  4. Sau 15 ngày niêm yết, hồ sơ không có tranh chấp → ký văn bản khai nhận.

  5. Người con thứ hai đại diện sang tên tài sản.

Kết luận

Thủ tục công chứng khai nhận di sản khi người thừa kế ở nước ngoài đòi hỏi sự chính xác về giấy tờ, nhất là khâu chứng thực và hợp pháp hóa lãnh sự. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và hiểu rõ quy định giúp tránh kéo dài thời gian và hạn chế rủi ro bị từ chối công chứng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Mượn tài sản đem cầm cố: Chủ tài sản phải làm gì?

>>> Quy trình hòa giải tranh chấp đất đai có lấn chiếm tại xã, phường

>>> Công chứng tại nhà không có mặt đầy đủ các bên – Có hiệu lực không?

>>> Công chứng mua bán xe hợp đồng mua bán xe theo thỏa thuận miệng – công chứng hóa đơn

>>> Những điều cấm trong quá trình làm thủ tục đăng ký kết hôn

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com