Câu hỏi thường gặp, Tin tức

Công chứng văn bản khai nhận di sản theo di chúc viết tay

Khi người để lại tài sản có lập di chúc viết tay, người thừa kế phải thực hiện thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản để làm cơ sở sang tên, phân chia hoặc giao dịch tài sản. Tuy nhiên, di chúc viết tay chỉ có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ điều kiện của pháp luật, và việc công chứng khai nhận di sản theo loại di chúc này thường phức tạp hơn so với di chúc có công chứng. Nếu không chuẩn bị đúng hồ sơ và chứng minh được tính hợp pháp của di chúc, thủ tục có thể bị kéo dài hoặc bị từ chối công chứng. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết điều kiện, hồ sơ và quy trình công chứng khai nhận di sản theo di chúc viết tay.

>>> Xem thêm: Lý do nhiều người chọn văn phòng công chứng thay vì dịch vụ công chứng di động

1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh

di sản theo di chúc viết tay

  • “Bộ luật Dân sự 2015”: quy định hình thức di chúc, điều kiện để di chúc hợp pháp và phân chia di sản theo di chúc.

  • “Luật Công chứng 2014”: quy định trình tự, thủ tục công chứng văn bản thừa kế.

  • Các văn bản hướng dẫn liên quan đến đăng ký biến động tài sản (nhà đất, tài sản gắn liền với đất, tài sản khác).

2. Di chúc viết tay có giá trị pháp lý khi nào?

Theo “Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015”, di chúc viết tay hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện:

2.1. Điều kiện chủ thể

  • Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép.

  • Đủ tuổi theo quy định (từ 18 tuổi trở lên; từ 15–18 tuổi phải được người đại diện đồng ý).

2.2. Điều kiện về nội dung

  • Xác định rõ người thừa kế, tài sản để lại, phần chia di sản.

  • Nội dung không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội.

2.3. Điều kiện về hình thức

  • Tự viết và ký; không bắt buộc phải có người làm chứng hoặc công chứng viên.

  • Có thể được lập thành nhiều bản.

Nếu di chúc viết tay không đáp ứng đủ các điều kiện trên, công chứng viên có quyền từ chối thực hiện thủ tục khai nhận di sản.

>>> Xem thêm: Lợi ích vượt trội khi thuê dịch vụ sang tên sổ đỏ chuyên nghiệp

3. Khi nào phải công chứng văn bản khai nhận di sản theo di chúc viết tay?

Người thừa kế cần công chứng văn bản khai nhận di sản trong các trường hợp:

  • Để sang tên quyền sở hữu tài sản (nhà đất, xe, tài sản đăng ký…).

  • Để phân chia di sản theo nội dung di chúc.

  • Để chứng minh quyền thừa kế trong tranh chấp hoặc làm việc với cơ quan nhà nước.

  • Khi muốn giao dịch tài sản (bán, tặng cho…) theo phần quyền thừa kế.

>>> Xem thêm: Làm thế nào để công chứng viên xác minh khi làm Công chứng di chúc tại nhà

Xem thêm:  So sánh phí công chứng và lệ phí sang tên xe

4. Hồ sơ công chứng khai nhận di sản theo di chúc viết tay

di sản theo di chúc viết tay

4.1. Giấy tờ về người lập di chúc

  • Giấy chứng tử.

  • Giấy tờ tùy thân (nếu còn).

  • Giấy tờ chứng minh nơi cư trú cuối cùng.

4.2. Di chúc viết tay

  • Bản gốc (ưu tiên), kèm bản sao (nếu có).

  • Tài liệu xác minh chữ viết, chữ ký (nếu có tranh chấp hoặc có nghi vấn).

4.3. Giấy tờ của người thừa kế

  • CCCD/CMND, hộ khẩu hoặc giấy xác nhận cư trú.

  • Giấy tờ chứng minh quan hệ với người lập di chúc (khai sinh, kết hôn…).

4.4. Giấy tờ về tài sản thừa kế

Tùy loại tài sản, bao gồm:

  • Nhà đất: sổ đỏ/sổ hồng, hợp đồng mua bán, biên lai thuế.

  • Xe: đăng ký xe.

  • Tài sản khác: giấy tờ chứng minh quyền sở hữu.

4.5. Tài liệu bổ sung

  • Văn bản từ chối nhận di sản (nếu có).

  • Văn bản ủy quyền (nếu người thừa kế không thể có mặt).

>>> Xem thêm: Mẹo xử lý nhanh thủ tục công chứng mua bán nhà không mất nhiều thời gian

5. Quy trình công chứng văn bản khai nhận di sản theo di chúc viết tay

Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ

Công chứng viên xem xét:

  • Tính hợp pháp của di chúc viết tay;

  • Tình trạng pháp lý của tài sản;

  • Quan hệ của những người thừa kế.

Nếu có nghi vấn về chữ ký hoặc chữ viết, công chứng viên có thể yêu cầu giám định theo “Điều 44 Luật Công chứng 2014”.

Bước 2: Niêm yết công khai

Theo “Điều 18 Luật Công chứng 2014”, tổ chức công chứng phải niêm yết việc khai nhận di sản:

  • Tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết;

  • Thời gian niêm yết: 15 ngày.

Mục đích: thông báo cho những người có quyền lợi liên quan biết và phản hồi nếu có tranh chấp.

Bước 3: Lập và ký văn bản khai nhận di sản

  • Tất cả người thừa kế theo di chúc phải có mặt hoặc có ủy quyền hợp lệ.

  • Công chứng viên đọc lại nội dung văn bản và xác nhận.

Bước 4: Nhận văn bản công chứng

Văn bản này là cơ sở để:

  • Sang tên tài sản;

  • Phân chia di sản theo phần được chỉ định;

  • Làm căn cứ trong các thủ tục hành chính hoặc tố tụng.

6. Các vướng mắc thường gặp khi công chứng di sản theo di chúc viết tay

6.1. Di chúc viết tay không rõ ràng

Ví dụ: không ghi rõ phần tài sản chia cho từng người, không xác định tài sản.

Công chứng viên có thể yêu cầu giải trình hoặc từ chối công chứng.

6.2. Di chúc bị nghi ngờ bị làm giả

Khi có tranh chấp, tổ chức công chứng yêu cầu giám định chữ ký hoặc chữ viết.

6.3. Di chúc không thể hiện toàn bộ di sản

Phần di sản không được ghi trong di chúc sẽ chia theo pháp luật theo “Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015”.

Xem thêm:  Đất đang tranh chấp có thể làm thủ tục thừa kế hay không?

6.4. Tranh chấp giữa những người thừa kế

Nếu có tranh chấp, công chứng viên buộc phải từ chối theo luật.

7. Ví dụ minh họa

Ông A lập di chúc viết tay để lại căn nhà cho hai người con. Di chúc được ông tự viết và ký năm 2021. Năm 2024, ông A qua đời. Hai người con chuẩn bị hồ sơ gồm: giấy chứng tử, di chúc viết tay, sổ đỏ và giấy tờ chứng minh quan hệ. Sau khi niêm yết 15 ngày, công chứng viên lập văn bản khai nhận di sản theo di chúc và hai người con sử dụng văn bản này để sang tên nhà theo quy định.

8. Kết luận

Công chứng văn bản khai nhận di sản theo di chúc viết tay đòi hỏi phải chứng minh tính hợp pháp của di chúc, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ quy trình niêm yết theo Luật Công chứng. Người thừa kế cần nắm rõ các điều kiện của di chúc viết tay để tránh bị từ chối công chứng hoặc kéo dài thủ tục.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Mượn tài sản đem cầm cố: Chủ tài sản phải làm gì?

>>> Quy trình hòa giải tranh chấp đất đai có lấn chiếm tại xã, phường

>>> Công chứng tại nhà không có mặt đầy đủ các bên – Có hiệu lực không?

>>> Công chứng mua bán xe hợp đồng mua bán xe theo thỏa thuận miệng – công chứng hóa đơn

>>> Những điều cấm trong quá trình làm thủ tục đăng ký kết hôn

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com