Trong thực tế, khi một người qua đời, việc chia di sản cho những người thân đôi khi phát sinh nhiều tranh chấp nếu không có di chúc rõ ràng. Hàng thừa kế tài sản chính là căn cứ quan trọng để xác định ai được hưởng di sản trong trường hợp chia thừa kế theo pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các hàng thừa kế, thứ tự ưu tiên và cách xác định đúng theo Bộ luật Dân sự 2015 (cập nhật năm 2025).
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ các loại giấy tờ nào? Tìm hiểu ngay để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác.
1. Hàng thừa kế tài sản là gì?
Hàng thừa kế tài sản là cách phân loại người được hưởng di sản của người chết theo thứ tự ưu tiên được quy định trong Bộ luật Dân sự. Khi người mất không để lại di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu, di sản sẽ được chia cho những người thuộc các hàng thừa kế theo quy định.
Việc xác định hàng thừa kế tài sản giúp:
-
Bảo vệ quyền lợi cho những người thân thích gần gũi với người mất.
-
Giải quyết tranh chấp về di sản một cách minh bạch, công bằng.
-
Là cơ sở để lập văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản hợp pháp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
2. Các hàng thừa kế tài sản theo Bộ luật Dân sự 2015
Bộ luật Dân sự hiện hành quy định có ba hàng thừa kế khi chia tài sản theo pháp luật:
-
Hàng thừa kế thứ nhất
-
Bao gồm: Vợ hoặc chồng, cha mẹ đẻ/nuôi, con đẻ/nuôi hợp pháp của người mất.
-
Đây là hàng ưu tiên hàng đầu và sẽ được chia đều phần di sản nếu không có di chúc.
-
-
Hàng thừa kế thứ hai
-
Gồm: Ông bà nội, ông bà ngoại; anh, chị, em ruột; cháu ruột mà người chết là ông bà nội, ông bà ngoại.
-
Chỉ được hưởng khi không còn ai ở hàng thứ nhất hoặc những người thuộc hàng thứ nhất từ chối nhận di sản.
-
-
Hàng thừa kế thứ ba
-
Bao gồm: Cụ nội, cụ ngoại; bác, chú, cậu, cô, dì ruột; chắt ruột của người mất.
-
Hưởng di sản khi hai hàng thừa kế trên đều không còn ai hoặc từ chối nhận di sản.
-
Nguyên tắc quan trọng: Những người cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Cách xác định người thuộc từng hàng thừa kế tài sản
Để xác định đúng hàng thừa kế, cần dựa vào mối quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng hợp pháp:
-
Quan hệ hôn nhân: Vợ/chồng hợp pháp (đã đăng ký kết hôn, không ly hôn).
-
Quan hệ huyết thống: Con đẻ, cha mẹ đẻ, anh chị em ruột, ông bà, cháu chắt.
-
Quan hệ nuôi dưỡng: Con nuôi hợp pháp và cha mẹ nuôi hợp pháp cũng được tính vào hàng thừa kế tương ứng.
Ví dụ minh họa:
-
Ông A mất không để lại di chúc. Gia đình ông gồm: vợ, 2 con trai, 1 con gái, cha mẹ đã mất, 1 anh trai.
-
Những người hàng thừa kế thứ nhất là vợ và 3 người con. Họ sẽ chia đều di sản.
-
Anh trai của ông A chỉ được hưởng nếu không còn ai ở hàng thứ nhất.
>>> Xem thêm: Địa chỉ văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ công chứng ngoài giờ hành chính
4. Một số lưu ý khi xác định hàng thừa kế tài sản
Để việc chia di sản theo pháp luật diễn ra thuận lợi và đúng quy định, cần lưu ý:
-
Ưu tiên hàng thừa kế trước: Chỉ khi không còn ai ở hàng trước thì hàng sau mới được hưởng.
-
Con riêng, con nuôi hợp pháp đều có quyền hưởng thừa kế như con ruột.
-
Người bị truất quyền thừa kế theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự sẽ không được hưởng di sản, dù thuộc hàng thừa kế.
-
Nên thực hiện khai nhận di sản tại văn phòng công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý và hạn chế tranh chấp.
Xem thêm:
>>> Ai được quyền thừa kế tài sản khi không có di chúc?
>>> Nên lập hợp đồng ủy quyền khi nào?
Kết luận
Việc hiểu rõ hàng thừa kế tài sản theo Bộ luật Dân sự là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các thành viên trong gia đình khi người thân qua đời mà không có di chúc. Xác định đúng hàng thừa kế, tiến hành khai nhận di sản hợp pháp và lập thỏa thuận phân chia minh bạch sẽ giúp tránh được các tranh chấp không đáng có.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com