Hợp đồng mua bán viết tay là cách thức giao kết hợp đồng phổ biến giữa các cá nhân vì đơn giản, nhanh chóng và không tốn nhiều chi phí. Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn liệu hình thức này có giá trị pháp lý hay không và trong trường hợp nào bắt buộc phải công chứng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết, dựa trên căn cứ pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Có thể công chứng văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân tại văn phòng công chứng?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Hợp đồng mua bán viết tay là văn bản ghi nhận sự thỏa thuận giữa bên bán và bên mua về việc chuyển giao quyền sở hữu một tài sản từ bên bán sang bên mua, được lập thủ công bằng chữ viết tay hoặc đánh máy, nhưng không qua công chứng hoặc chứng thực.
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Hợp đồng mua bán viết tay vẫn là hợp đồng mua bán, chỉ khác ở hình thức thể hiện.
Ví dụ minh họa: Ông A bán cho ông B một chiếc xe máy với giá 20 triệu đồng, hai bên lập giấy viết tay ghi rõ thông tin xe, giá bán và chữ ký của cả hai mà không ra phòng công chứng.
2. Hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý không?
Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, trừ trường hợp luật quy định giao dịch phải lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc đăng ký.
Điều này có nghĩa là hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý nếu:
Các bên tham gia hợp đồng có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Nội dung hợp đồng không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội.
Tài sản giao dịch không thuộc diện bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực.
Ví dụ minh họa: Việc mua bán một chiếc laptop hoặc điện thoại di động chỉ cần lập hợp đồng viết tay hoặc thậm chí giao kèo miệng, không bắt buộc công chứng.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng gồm những bước nào và cần chuẩn bị giấy tờ gì?
3. Trường hợp hợp đồng mua bán viết tay bắt buộc phải công chứng
Có một số loại tài sản khi mua bán, hợp đồng phải được công chứng hoặc chứng thực mới có hiệu lực, theo quy định của pháp luật:
3.1. Mua bán nhà, quyền sử dụng đất
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 122 Luật Nhà ở 2014, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc mua bán nhà ở bắt buộc phải lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.
Ví dụ minh họa: Ông C bán cho bà D một thửa đất 100 m². Nếu hai bên chỉ lập hợp đồng mua bán viết tay mà không công chứng, hợp đồng này sẽ không được cơ quan nhà nước công nhận, không thể sang tên sổ đỏ.
3.2. Mua bán phương tiện giao thông phải đăng ký
Theo Điều 8 Thông tư 58/2020/TT-BCA, việc mua bán xe ô tô, xe máy bắt buộc phải có hợp đồng hoặc giấy tờ mua bán có công chứng, chứng thực để làm thủ tục sang tên tại cơ quan đăng ký xe.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ chứng thực chữ ký nhanh chóng.
Ví dụ minh họa: Nếu anh E mua xe máy của chị F chỉ bằng hợp đồng viết tay, sau đó mang ra cơ quan công an để sang tên, sẽ bị yêu cầu bổ sung hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực.
4. Rủi ro khi chỉ dùng hợp đồng mua bán viết tay
Sử dụng hợp đồng mua bán viết tay trong các giao dịch tài sản lớn hoặc tài sản bắt buộc phải công chứng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý:
Khó chứng minh quyền sở hữu khi xảy ra tranh chấp.
Không được cơ quan nhà nước giải quyết thủ tục sang tên.
Dễ bị bên bán hoặc bên mua lật lọng, phủ nhận giao dịch.
Ví dụ minh họa: Anh G mua một mảnh đất bằng hợp đồng viết tay, trả đủ tiền nhưng không công chứng. Sau vài tháng, bên bán chuyển nhượng mảnh đất đó cho người khác. Khi tranh chấp, tòa án có thể không công nhận hợp đồng mua bán viết tay.
>>> Xem thêm: Thủ tục cấp sổ đỏ theo Luật Đất đai hiện hành.
>>> Xem thêm: Hợp đồng thuê tài sản cần những nội dung gì?
Kết luận
Hợp đồng mua bán viết tay vẫn có giá trị pháp lý trong một số giao dịch đơn giản, không bắt buộc công chứng theo luật. Tuy nhiên, với các loại tài sản như nhà đất, ô tô, xe máy… thì hợp đồng trên bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực mới được pháp luật công nhận. Để đảm bảo quyền lợi, các bên nên tuân thủ đúng quy định về hình thức và thủ tục khi giao kết hợp đồng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com