Khi thực hiện các giao dịch vay vốn, bảo đảm tín dụng hoặc huy động tài chính, công chứng hợp đồng thế chấp tài sản là yêu cầu bắt buộc đối với phần lớn tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, đặc biệt là bất động sản. Tuy nhiên, không phải hợp đồng nào được mang đi công chứng cũng được coi là hợp lệ. Bài viết dưới đây phân tích đầy đủ tiêu chí xác định hợp đồng thế chấp tài sản hợp lệ theo pháp luật hiện hành, giúp cá nhân và doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ đúng ngay từ đầu.
>>> Xem thêm: Những lỗi thường gặp khi đến văn phòng công chứng và cách khắc phục
Điều kiện để hợp đồng thế chấp tài sản được coi là hợp lệ

Để công chứng hợp đồng thế chấp tài sản được chấp nhận, hợp đồng phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện của Bộ luật Dân sự và Luật Công chứng, bao gồm:
Chủ thể có đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi
-
Cá nhân phải đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
-
Tổ chức phải có người đại diện hợp pháp ký kết.
-
Không thuộc các trường hợp mất năng lực hoặc bị hạn chế theo quyết định của Tòa án.
Lưu ý: Người ký phải là người đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản hoặc được ủy quyền hợp pháp bằng văn bản có công chứng/chứng thực.
Tài sản thế chấp phải hợp pháp và thuộc quyền sở hữu
Điều kiện về tài sản bao gồm:
-
Tài sản phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên thế chấp.
-
Không có tranh chấp, khiếu kiện.
-
Không bị kê biên thi hành án.
-
Không đang bị thế chấp tại tổ chức khác (trừ trường hợp thế chấp nhiều lần theo luật).
Với bất động sản: phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
Với xe ô tô: phải có đăng ký xe và tài sản không bị cầm giữ.
Nội dung hợp đồng không vi phạm điều cấm của pháp luật
Nội dung chính phải phù hợp Bộ luật Dân sự, đặc biệt là:
-
Quyền và nghĩa vụ giữa các bên.
-
Nghĩa vụ được bảo đảm.
-
Điều khoản xử lý tài sản thế chấp.
-
Cam kết về tài sản.
Hợp đồng vô hiệu nếu có các nội dung trái pháp luật như:
-
Thế chấp tài sản người khác khi không có quyền.
-
Hạn chế trái phép quyền xử lý tài sản của bên nhận thế chấp.
Hợp đồng phải được lập thành văn bản
Thế chấp tài sản bắt buộc phải lập thành văn bản có đầy đủ các nội dung theo Bộ luật Dân sự, bao gồm:
-
Thông tin các bên.
-
Thông tin tài sản.
-
Nghĩa vụ được bảo đảm.
-
Thời hạn thế chấp.
-
Phương thức xử lý tài sản khi vi phạm.
Văn bản không rõ ràng, thiếu thông tin hoặc sai thực tế có thể bị từ chối công chứng.
>>> Xem thêm: Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng lao động – lưu ý pháp lý
Yếu tố hình thức để hợp đồng thế chấp được công chứng hợp lệ
Công chứng đúng trình tự, thủ tục theo Luật Công chứng
Một hợp đồng chỉ hợp lệ khi được công chứng theo đúng quy trình:
-
Kiểm tra hồ sơ gốc.
-
Xác minh chủ thể và tài sản.
-
Giải thích quyền và nghĩa vụ cho các bên.
-
Đọc lại toàn bộ hợp đồng trước khi ký.
-
Công chứng viên ký tên và đóng dấu.
Nếu quy trình không đảm bảo, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu theo pháp luật.
Hồ sơ yêu cầu công chứng đầy đủ
Thông thường bao gồm:
-
CCCD/CMND/hộ chiếu của bên thế chấp và bên nhận thế chấp.
-
Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản.
-
Hợp đồng dự thảo.
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ hôn nhân (vì tài sản chung vợ chồng cần cả hai ký).
-
Giấy tờ pháp lý của tổ chức tín dụng (nếu bên nhận thế chấp là ngân hàng).
Thiếu hồ sơ thì công chứng viên có quyền từ chối tiếp nhận.
Hợp đồng không bị ép buộc, lừa dối
Luật Công chứng quy định:
-
Các bên phải tự nguyện khi ký hợp đồng.
-
Công chứng viên phải kiểm tra dấu hiệu bị đe dọa, cưỡng ép.
Nếu sau này chứng minh được có sự ép buộc, hợp đồng bị vô hiệu.
>>> Xem thêm: Có thể nhờ luật sư hỗ trợ dịch vụ sang tên sổ đỏ không?
Hợp đồng thế chấp tài sản chỉ hoàn toàn có hiệu lực khi được đăng ký giao dịch bảo đảm

Nhiều người hiểu lầm rằng chỉ cần công chứng là đủ. Tuy nhiên theo pháp luật:
-
Hợp đồng công chứng chỉ có hiệu lực giữa các bên kể từ ngày công chứng viên ký và đóng dấu.
-
Nhưng hợp đồng chỉ có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba khi được đăng ký thế chấp tại:
-
Văn phòng đăng ký đất đai đối với bất động sản;
-
Cục đăng ký giao thông đối với phương tiện xe;
-
Hoặc hệ thống đăng ký giao dịch bảo đảm quốc gia.
-
Việc không đăng ký có thể khiến bên nhận thế chấp mất quyền ưu tiên khi xử lý tài sản.
Khi nào hợp đồng công chứng thế chấp tài sản bị vô hiệu?
Các trường hợp thường gặp:
-
Giả mạo giấy tờ tùy thân hoặc chữ ký.
-
Người ký không có quyền định đoạt tài sản.
-
Tài sản đang tranh chấp hoặc bị kê biên.
-
Công chứng viên công chứng sai trình tự pháp luật.
-
Vi phạm điều cấm theo luật.
Khi bị tuyên vô hiệu, hợp đồng không làm phát sinh bất kỳ quyền và nghĩa vụ nào.
Cách chuẩn bị để hợp đồng thế chấp được công chứng nhanh và hợp lệ
-
Kiểm tra tình trạng pháp lý của tài sản trước khi ký hợp đồng.
-
Bổ sung đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu.
-
Thống nhất rõ các điều khoản với tổ chức tín dụng.
-
Đảm bảo chữ ký của cả hai vợ chồng nếu là tài sản chung.
-
Chuẩn bị bản dự thảo hợp đồng rõ ràng, đúng mẫu.
Kết luận
Một công chứng hợp đồng thế chấp tài sản chỉ hợp lệ khi đáp ứng đầy đủ điều kiện về chủ thể, tài sản, nội dung, hình thức và tuân thủ đúng thủ tục công chứng theo quy định pháp luật. Sau khi công chứng, việc đăng ký giao dịch bảo đảm là bước bắt buộc để hợp đồng có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Công chứng viên khi công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
>>> Kinh nghiệm mua nhà ở xã hội: Chia sẻ từ người trong cuộc
>>> Thực tế khách hàng đánh giá thế nào về dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói?
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội chuyên xử lý hồ sơ công chứng nhanh trong ngày
>>> Phân biệt bản dịch thông thường và bản dịch thuật công chứng
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
