Việc mua bán tài sản bị người khác tranh chấp là một trong những rủi ro phổ biến trên thị trường, nhất là đối với đất đai, nhà ở, xe ô tô. Người mua rất dễ rơi vào tình trạng mua phải tài sản không rõ pháp lý, đang bị kiện hoặc đang bị tranh chấp quyền sở hữu. Bài viết phân tích đầy đủ rủi ro, căn cứ pháp luật và hướng xử lý.
>>> Xem thêm: Công chứng nhanh – đúng – đủ – chỉ có ở văn phòng công chứng.
1. Khái niệm 📘

1.1 Tài sản đang tranh chấp là gì
Theo Điều 5 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, tranh chấp là khi các bên có yêu cầu trái ngược về quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản.
TS đang tranh chấp có thể là
• Quyền sử dụng đất
• Nhà ở
• Phương tiện giao thông
• Tài sản có đăng ký sở hữu khác
1.2 Hành vi mua bán tài sản bị tranh chấp
Mua bán TS khi các bên đang xảy ra tranh chấp có thể dẫn đến
• Hợp đồng vô hiệu
• Không sang tên được
• Bị Tòa án phong tỏa hoặc kê biên
>>> Xem thêm: Mẹo giúp tiết kiệm thời gian khi tiến hành Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng.
2. Rủi ro pháp lý đối với bên mua tài sản đang tranh chấp ⚖️
2.1 Nguy cơ hợp đồng bị tuyên vô hiệu
Điều 117 BLDS 2015 quy định điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.
Tài sản đang tranh chấp thường không đảm bảo điều kiện về “quyền định đoạt hợp pháp”.
Hệ quả khi hợp đồng vô hiệu theo Điều 131 BLDS 2015
• Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận
• Bên có lỗi phải bồi thường
2.2 Không sang tên được tài sản
Nếu tài sản đang bị khiếu nại, tranh chấp, cơ quan đăng ký (Văn phòng đăng ký đất đai, CSGT…) sẽ từ chối giải quyết sang tên để tránh xung đột pháp lý.
2.3 Tòa án có quyền phong tỏa hoặc kê biên tài sản
Theo Điều 114 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án được quyền
• Phong tỏa tài sản đang tranh chấp
• Ngăn chặn việc tẩu tán tài sản
Điều này khiến bên mua dù đã trả tiền vẫn không được sử dụng tài sản.
2.4 Rủi ro mất tiền nếu bên bán bỏ trốn
Khi hợp đồng bị tuyên vô hiệu hoặc tranh chấp kéo dài, người mua có thể
• Không lấy lại được tiền ngay
• Hoặc bên bán tẩu tán tài sản, mất khả năng thanh toán
>>> Xem thêm: Không muốn tranh chấp tài sản? Hãy tìm hiểu Công chứng thừa kế ngay hôm nay!
3. Căn cứ pháp luật liên quan đến mua bán tài sản bị tranh chấp 📑

3.1 Bộ luật Dân sự 2015
Các điều luật quan trọng
• Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch
• Điều 123: Giao dịch vô hiệu do vi phạm điều cấm
• Điều 131: Hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu
3.2 Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014
Cơ quan có thẩm quyền được từ chối sang tên nếu
• Tài sản đang tranh chấp
• Tài sản nằm trong vụ án đang được giải quyết
Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ quyền lợi bên thứ ba.
>>> Xem thêm: Vì sao bạn nên chọn Công chứng di chúc thay vì viết tay?
4. Cách phòng tránh khi giao dịch tài sản có nguy cơ tranh chấp 🛡️
4.1 Kiểm tra thông tin pháp lý tài sản
Người mua cần kiểm tra
• Giấy chứng nhận quyền sở hữu
• Tình trạng tranh chấp tại UBND xã, phường
• Thông tin quy hoạch tại phòng tài nguyên môi trường
• Tình trạng thế chấp tại ngân hàng
4.2 Yêu cầu bên bán cung cấp cam kết tài sản không tranh chấp
Cam kết này lập thành văn bản, có thể công chứng theo Điều 36 Luật Công chứng 2014 để tăng tính an toàn.
4.3 Công chứng hợp đồng mua bán tại tổ chức hành nghề công chứng
Công chứng viên có nghĩa vụ kiểm tra tình trạng pháp lý TS và từ chối công chứng nếu có dấu hiệu tranh chấp.
5. Ví dụ thực tế về mua bán tài sản bị tranh chấp 🧑💼
Anh B mua một căn nhà tại Quận 12 với giá 2,1 tỷ đồng. Sau khi đặt cọc 200 triệu, anh chuẩn bị ký công chứng thì xuất hiện chị C, người đang khởi kiện yêu cầu chia thừa kế căn nhà này. Tòa án đã có thông báo thụ lý và đề nghị địa phương tạm dừng chuyển dịch tài sản.
Công chứng viên từ chối công chứng theo Điều 37 Luật Công chứng 2014 vì TS đang có tranh chấp.
Anh B yêu cầu bên bán trả lại tiền đặt cọc nhưng bên bán từ chối.
Khi vụ việc đưa ra Tòa, hợp đồng đặt cọc bị tuyên vô hiệu do TS đang tranh chấp. Tòa buộc bên bán hoàn trả 200 triệu cho anh B nhưng không phải bồi thường vì anh B không chứng minh được thiệt hại khác.
>>> Xem thêm: Công chứng nhanh – đúng – đủ – chỉ có ở văn phòng công chứng.
6. Kết luận
Giao dịch mua bán tài sản bị người khác tranh chấp tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý, đặc biệt là đối với người mua. Để tránh mất tiền và mất thời gian kiện tụng, người mua cần kiểm tra pháp lý kỹ càng, yêu cầu công chứng và xác minh thông tin tại cơ quan nhà nước.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiện công chứng hợp đồng bảo lãnh
>>> Phân biệt hợp đồng ở nhờ và hợp đồng mượn tài sản
>>> Bạn có thể tải ngay bản Mẫu hợp đồng cho thuê nhà có sẵn điều khoản bảo mật.
>>> Khi không muốn nhận di sản, hãy tìm hiểu ngay Thủ tục làm giấy từ chối tài sản đúng quy định.
>>> Thủ tục, thời gian, lưu ý quan trọng về Đóng thuế xong bao lâu có sổ đỏ?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
