Bên vay mất tích – người bảo lãnh có bị xử lý tài sản thế chấp không?

Khi tham gia bảo lãnh cho người thân hoặc bạn bè vay tiền, không ít người bất ngờ khi bên vay “mất tích” hoặc cố tình lẩn tránh nghĩa vụ trả nợ. Trong trường hợp này, người bảo lãnh có bị xử lý tài sản thế chấp không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích đầy đủ các khía cạnh pháp lý để bạn hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình khi bảo lãnh cho một khoản vay có rủi ro cao như vậy.

>>> Xem thêm: Làm thế nào để công chứng hợp đồng thế chấp nhanh chóng, tiết kiệm chi phí? Tham khảo ngay công chứng hợp đồng thế chấp.

1. Bảo lãnh vay tiền và tài sản thế chấp là gì?

Bảo lãnh vay tiền là việc một bên thứ ba cam kết thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay nếu bên vay không thực hiện đúng nghĩa vụ với bên cho vay (theo Điều 335 Bộ luật Dân sự 2015).

Tài sản thế chấp là tài sản thuộc quyền sở hữu của bên vay hoặc bên bảo lãnh, dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Khi đến hạn mà bên vay không trả, bên cho vay có quyền xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ.

>>> Xem thêm: Phòng công chứng có giữ bản di chúc không? Hướng dẫn gửi giữ di chúc an toàn

2. Bên vay mất tích – quyền và trách nhiệm của người bảo lãnh

2.1 Trách nhiệm của người bảo lãnh khi bên vay không trả nợ

Theo Điều 339 Bộ luật Dân sự 2015, nếu bên vay mất tích hoặc không có khả năng trả nợ, người bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ thay. Việc mất tích không làm chấm dứt nghĩa vụ trả nợ, mà chuyển nghĩa vụ đó sang cho người bảo lãnh (nếu có thỏa thuận bảo lãnh vô điều kiện).

2.2 Có bị xử lý tài sản thế chấp của người bảo lãnh không?

Có. Nếu người bảo lãnh đã dùng tài sản của mình để bảo đảm cho khoản vay, thì tài sản đó sẽ bị xử lý để thanh toán phần nghĩa vụ mà người vay không thực hiện.

Theo Điều 342 và Điều 361 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản bảo đảm có thể là tài sản của bên thứ ba (trong trường hợp này là người bảo lãnh), và nếu nghĩa vụ được bảo lãnh không được thực hiện, bên nhận bảo đảm có quyền xử lý tài sản đã thế chấp.

3. Ví dụ minh họa thực tế

Anh H là người bảo lãnh cho bạn thân là anh Q vay 500 triệu đồng tại ngân hàng, bằng cách dùng chính mảnh đất của mình làm tài sản thế chấp. Hợp đồng vay ghi rõ: nếu anh Q không trả nợ đúng hạn thì anh H phải thực hiện nghĩa vụ thay.

Một thời gian sau, anh Q rời khỏi nơi cư trú, không thể liên hệ và không trả nợ. Ngân hàng gửi thông báo cho anh H yêu cầu trả nợ thay. Vì anh H không có khả năng trả ngay, ngân hàng làm thủ tục phát mãi mảnh đất đã thế chấp để thu hồi nợ.

Trường hợp này hoàn toàn đúng theo quy định pháp luật: người bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ khi người vay mất tích, và tài sản thế chấp thuộc về người bảo lãnh cũng bị xử lý hợp pháp.

>>> Xem thêm: Bạn đã biết công chứng tại nhà – dịch vụ tiện lợi đang làm thay đổi cách thức công chứng?

4. Những lưu ý pháp lý khi bảo lãnh khoản vay có tài sản thế chấp

• Cần đọc kỹ hợp đồng bảo lãnh: hợp đồng có thể quy định nghĩa vụ bảo lãnh vô điều kiện hay chỉ bảo lãnh một phần, hoặc có giới hạn thời gian.
• Nếu dùng tài sản thế chấp của chính mình, cần cân nhắc kỹ rủi ro, nhất là khi bên vay không ổn định tài chính.
• Người bảo lãnh có quyền yêu cầu bên vay hoàn trả số tiền đã trả thay (theo Điều 338 Bộ luật Dân sự 2015), nhưng việc đòi lại sẽ rất khó nếu bên vay cố tình lẩn tránh.

>>> Xem thêm: Vay thế chấp bằng căn hộ chưa bàn giao – có được công chứng hợp đồng thế chấp không?

>>> Xem thêm: Hợp đồng thế chấp giữa cá nhân với cá nhân – cần lưu ý gì khi công chứng?

Kết luận

Trong trường hợp bên vay mất tích, người bảo lãnh vẫn có trách nhiệm trả nợ thay, và nếu có dùng tài sản thế chấp thì tài sản đó hoàn toàn có thể bị xử lý theo đúng quy định pháp luật. Việc bảo lãnh không đơn thuần là hành động hỗ trợ mà là ràng buộc pháp lý rõ ràng.
Vậy có cách nào để bảo lãnh mà vẫn giới hạn được rủi ro tài sản không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669

Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

Email: ccnguyenhue165@gmail.com