Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệuKhi người thân qua đời để lại tài sản, không ít trường hợp người thừa kế muốn từ chối nhận di sản vì nhiều lý do khác nhau như muốn nhường phần cho người khác, tránh mâu thuẫn gia đình hoặc không muốn gánh nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, một câu hỏi thường gặp là: văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia thừa kế có còn giá trị pháp lý không? Liệu người thừa kế có thể lập văn bản này khi tài sản đã được phân chia? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật hiện hành về vấn đề này.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thể giúp gì khi bạn cần tách thửa, nhập thửa đất nhanh chóng?
Cơ sở pháp lý về quyền từ chối nhận di sản
Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, nhưng việc từ chối phải tuân thủ các điều kiện nhất định:
“Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản với người khác.
Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, các đồng thừa kế khác, hoặc cơ quan có thẩm quyền, trước thời điểm phân chia di sản.”
Như vậy, thời điểm “trước khi chia thừa kế” là yếu tố mấu chốt để xác định tính hợp pháp của việc từ chối nhận di sản.
>>> Xem thêm: Công chứng ngoài trụ sở cho doanh nghiệp – Dịch vụ linh hoạt
Có được lập văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia thừa kế không?
Theo quy định nêu trên, việc từ chối nhận di sản chỉ được thực hiện trước khi di sản được chia. Do đó, nếu tài sản đã được phân chia hoặc sang tên cho người thừa kế khác, thì việc lập văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia thừa kế sẽ không còn giá trị pháp lý.
Lý do là:
-
Sau khi chia di sản, quyền sở hữu tài sản đã chuyển giao hợp pháp cho từng người thừa kế theo phần được chia;
-
Pháp luật không cho phép rút lại hoặc thay đổi quyền thừa kế sau khi đã hoàn tất việc phân chia;
-
Việc lập văn bản sau thời điểm này có thể gây ra tranh chấp quyền sở hữu, kê khai sai hoặc làm sai lệch hồ sơ tài sản.
👉 Kết luận: Văn bản từ chối nhận di sản không thể lập sau khi chia thừa kế, bởi lúc này quyền sở hữu đã xác lập, và người thừa kế không còn quyền định đoạt phần di sản đó nữa.
Trường hợp ngoại lệ: Khi nào được chấp nhận văn bản từ chối nhận di sản sau chia thừa kế?
Mặc dù luật không quy định rõ ngoại lệ, nhưng trong thực tế, có thể xem xét một số trường hợp đặc biệt sau đây:
-
Việc chia thừa kế chưa hoàn tất thủ tục pháp lý (chưa sang tên, chưa có văn bản xác lập quyền sở hữu);
-
Các đồng thừa kế khác đồng thuận về việc người thừa kế từ chối và đồng ý nhận lại phần di sản đó;
-
Tòa án tuyên bố chia thừa kế lại do có sai sót hoặc tranh chấp phát sinh sau khi chia.
Trong các trường hợp này, việc từ chối nhận di sản vẫn có thể được xem xét nếu đảm bảo tính tự nguyện và không xâm phạm quyền, lợi ích của người khác.
>>> Xem thêm: Lưu ý quan trọng khi chọn dịch vụ sang tên sổ đỏ ngoài công chứng
Hướng xử lý khi muốn văn bản từ chối nhận di sản sau khi đã chia
Nếu việc chia di sản đã hoàn tất, người thừa kế không thể lập văn bản từ chối hợp pháp, nhưng có thể lựa chọn các hướng xử lý khác:
-
Tặng cho phần di sản đã nhận:
Người thừa kế có thể lập hợp đồng tặng cho tài sản cho người khác (ví dụ, tặng lại phần đất hoặc tiền thừa kế).
→ Hợp đồng tặng cho cần được công chứng theo quy định của pháp luật về dân sự. -
Chuyển nhượng lại phần di sản:
Nếu tài sản có thể định giá và chuyển nhượng, người thừa kế có thể thực hiện hợp đồng mua bán, chuyển nhượng hợp pháp cho người khác. -
Tự nguyện từ bỏ quyền sử dụng hoặc sở hữu:
Trong một số trường hợp, người thừa kế có thể tự nguyện từ bỏ quyền sở hữu bằng cách lập văn bản xác nhận, nhưng hành vi này không có giá trị thay thế văn bản từ chối nhận di sản theo nghĩa pháp lý.
Lưu ý khi lập văn bản từ chối nhận di sản
Để tránh rơi vào tình huống không thể từ chối sau khi chia, người thừa kế cần lưu ý:
-
Văn bản từ chối phải được lập sớm, ngay sau khi biết mình có quyền thừa kế;
-
Nên thực hiện công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính pháp lý;
-
Phải gửi cho người quản lý di sản hoặc các đồng thừa kế trước khi tiến hành chia tài sản;
-
Nội dung văn bản phải rõ ràng, thể hiện ý chí tự nguyện, không bị ép buộc.
Kết luận
Tóm lại, văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia thừa kế không có giá trị pháp lý vì đã quá thời điểm được pháp luật cho phép. Nếu muốn nhường phần di sản cho người khác, người thừa kế nên lựa chọn hình thức tặng cho hoặc chuyển nhượng hợp pháp thay vì lập văn bản từ chối. Việc nắm rõ quy định và thực hiện đúng trình tự sẽ giúp tránh tranh chấp và đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên liên quan.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Mẫu đơn ly hôn mới nhất 2025: Hướng dẫn điền chi tiết
>>> Bảo mật thông tin trong công chứng vay tín chấp ngân hàng
>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết
>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín
>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com