Những trường hợp di chúc bị vô hiệu – Cần biết để phòng tránh

Di chúc vô hiệu là vấn đề pháp lý phổ biến trong các tranh chấp thừa kế. Một di chúc bị tuyên vô hiệu có thể khiến tài sản bị phân chia theo pháp luật thay vì theo ý chí người để lại di sản. Hiểu rõ các trường hợp di chúc bị vô hiệu sẽ giúp cá nhân soạn thảo đúng quy định, tránh rủi ro pháp lý và xung đột trong gia đình.

>>> Xem thêm: Những lợi ích khi lựa chọn đúng văn phòng công chứng bạn cần biết.

1. Căn cứ pháp lý về di chúc vô hiệu

Căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015, các quy định liên quan đến hiệu lực của di chúc được quy định tại:

• Điều 630 BLDS 2015: Di chúc hợp pháp.

• Điều 640 BLDS 2015: Hủy bỏ, sửa đổi di chúc.

• Điều 117 và Điều 123 BLDS 2015: Giao dịch dân sự vô hiệu.

Một di chúc chỉ hợp pháp nếu đảm bảo về mặt hình thức, nội dung và năng lực hành vi dân sự của người lập. Vi phạm một trong các yếu tố này có thể dẫn đến di chúc vô hiệu toàn phần hoặc một phần.

2. Những trường hợp thường gặp

2.1. Người lập di chúc không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ

Theo khoản 1 Điều 630 BLDS 2015, người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt tại thời điểm lập. Di chúc của người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị bệnh tâm thần không kiểm soát được hành vi có thể bị tuyên vô hiệu.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ tiện nhất, gấn nhất ở Hà Nội

2.2. Di chúc vi phạm về hình thức theo quy định pháp luật

Một di chúc có thể không có hiệu lực nếu không đúng hình thức theo Điều 627 – 630 BLDS 2015. Ví dụ:

• Không có người làm chứng khi người lập không thể tự viết hoặc ký.

• Di chúc bằng miệng không đáp ứng điều kiện tại khoản 2 Điều 629 BLDS.

2.3. Di chúc bị giả mạo, ép buộc, lừa dối

Theo Điều 127 BLDS 2015, nếu di chúc được lập do bị đe dọa, cưỡng ép, lừa dối thì sẽ bị không có hiệu lực.

2.4. Nội dung di chúc trái pháp luật, đạo đức xã hội

Di chúc không được phép có nội dung:

• Vi phạm pháp luật (chia tài sản không đúng quyền thừa kế bắt buộc).

• Trái đạo đức xã hội (cố ý truất quyền người con duy nhất không có lỗi).

>>> Xem thêm: Thủ tục lập di chúc đầy đủ và chi tiết nhất

3. Hệ quả pháp lý của di chúc vô hiệu

Khi di chúc bị tuyên vô hiệu (toàn phần hoặc một phần), di sản sẽ được chia theo quy định tại Điều 651 BLDS 2015, tức là chia theo pháp luật. Điều này dẫn đến:

• Mất đi quyền phân chia theo ý chí cá nhân.

• Dễ phát sinh tranh chấp kéo dài giữa các đồng thừa kế.

4. Cách phòng tránh rủi ro di chúc vô hiệu

4.1. Xác lập di chúc rõ ràng và hợp pháp tránh di chúc vô hiệu

• Lập di chúc khi còn minh mẫn.

• Tham khảo luật sư để đảm bảo nội dung hợp pháp.

• Lập di chúc có công chứng hoặc chứng thực tại UBND để tăng giá trị pháp lý.

>>> Xem thêm: Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng tặng cho – Sau khi công chứng

4.2. Ghi nhận đầy đủ ý chí và hoàn cảnh

• Ghi rõ lý do truất quyền thừa kế (nếu có).

• Liệt kê rõ tài sản, người thừa kế, cách chia.

• Nếu lập di chúc miệng, cần ghi nhận theo đúng thủ tục pháp luật.

>>> Xem thêm: Chuyện thật: Di chúc không được công chứng khiến gia đình rơi vào tranh chấp kéo dài.

5. Kết luận

Hiểu đúng các trường hợp di chúc vô hiệu giúp mỗi người tránh được tranh chấp sau này, đồng thời đảm bảo nguyện vọng về tài sản của mình được thực thi hợp pháp. Để phòng ngừa rủi ro, nên lập di chúc sớm, có sự chứng nhận hợp pháp và tư vấn từ luật sư hoặc văn phòng công chứng.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com