Câu hỏi thường gặp, Tin tức

Thế chấp tài sản chung vợ chồng và quy định công chứng

Khi vợ chồng sử dụng tài sản chung để vay ngân hàng, việc công chứng hợp đồng thế chấp tài sản không chỉ là thủ tục bắt buộc mà còn là cơ sở xác định quyền, nghĩa vụ pháp lý rõ ràng giữa các bên. Nhiều tranh chấp thực tế phát sinh từ việc một bên tự ý mang tài sản chung đi thế chấp đã khiến vấn đề này ngày càng được quan tâm. Năm 2025, các quy định pháp luật liên quan đến tài sản chung, đại diện giữa vợ và chồng, cũng như nghĩa vụ khi thế chấp được cập nhật rõ ràng hơn. Bài viết dưới đây phân tích đầy đủ quy định công chứng khi vợ chồng thế chấp tài sản chung nhằm giúp người dân hạn chế rủi ro và đảm bảo giao dịch hợp lệ.

>>> Xem thêm: Feedback thực tế từ khách hàng đã sử dụng dịch vụ tại văn phòng công chứng

Tài sản chung vợ chồng và cơ sở pháp lý khi thế chấp

Thế chấp tài sản chung

Theo “Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014”, tài sản chung vợ chồng gồm:

  • Tài sản do vợ chồng tạo lập trong thời kỳ hôn nhân;

  • Thu nhập hợp pháp khác;

  • Tài sản mà hai bên thỏa thuận là tài sản chung.

Đối với giao dịch thế chấp, pháp luật áp dụng nguyên tắc đồng sở hữu theo phần hoặc đồng sở hữu hợp nhất. Đặc biệt, theo “Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014”, việc định đoạt tài sản chung là bất động sản phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.

Do đó, mọi giao dịch liên quan đến thế chấp tài sản chung vợ chồng đều phải được lập thành hợp đồng và công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng theo “Luật Công chứng 2014” (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật Công chứng 2024).

Khi nào tài sản chung vợ chồng bắt buộc phải công chứng khi thế chấp?

Việc công chứng hợp đồng thế chấp tài sản bắt buộc trong các trường hợp sau:

✔ Thế chấp quyền sử dụng đất, nhà ở

Theo “Luật Đất đai 2024”, mọi hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đều phải được công chứng.

✔ Thế chấp tài sản là bất động sản hình thành trong tương lai

Ví dụ: căn hộ hình thành từ dự án, nhà đang xây dựng, tài sản gắn liền với đất chưa hoàn công.

✔ Tài sản chung nhưng đứng tên một người

Nếu tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân, dù đứng tên một người vẫn được xem là tài sản chung (trừ khi có thỏa thuận). Khi thế chấp phải có chữ ký cả hai.

✔ Thế chấp tài sản là động sản có giá trị lớn

Các ngân hàng vẫn yêu cầu công chứng để đảm bảo an toàn pháp lý.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn ủy quyền thực hiện chứng thực chữ ký khi không có mặt chủ thể

Điều kiện để hợp đồng thế chấp tài sản chung vợ chồng được công chứng hợp lệ

Để hợp đồng được công chứng, cần đáp ứng đồng thời các điều kiện:

Xem thêm:  Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất hướng dẫn mới 2025

Điều kiện về chủ thể

  • Hai vợ chồng đều có năng lực hành vi dân sự theo “Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015”.

  • Cả hai phải ký kết trực tiếp hoặc ủy quyền hợp pháp lẫn nhau bằng văn bản được công chứng.

Điều kiện về tài sản

  • Tài sản không tranh chấp, không bị kê biên.

  • Thông tin tài sản khớp với giấy chứng nhận quyền sở hữu.

  • Với đất đai: phải đủ điều kiện giao dịch theo “Luật Đất đai 2024”.

Điều kiện về nội dung hợp đồng

  • Các điều khoản phải minh bạch về nghĩa vụ trả nợ, quyền xử lý tài sản, thỏa thuận của vợ chồng về nghĩa vụ chung hay riêng.

  • Nội dung không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội.

Điều kiện hình thức

  • Hợp đồng phải được lập thành văn bản theo đúng mẫu hoặc theo yêu cầu của ngân hàng.

  • Phải được ký trước mặt công chứng viên.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ có làm ngoài giờ hành chính không?

Thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp tài sản chung vợ chồng (Cập nhật 2025)

Quy trình bao gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

  • CCCD của vợ và chồng

  • Sổ hộ khẩu (nếu cần đối chiếu)

  • Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ sở hữu tài sản

  • Hợp đồng/văn bản thế chấp do ngân hàng cấp

  • Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân (trong một số trường hợp cần chứng minh tài sản riêng)

Bước 2: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ

Công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra:

  • Tính hợp lệ của tài sản

  • Tư cách chủ sở hữu

  • Ý chí tự nguyện của hai vợ chồng

  • Tính chính xác của thông tin trong hợp đồng

Nếu phát hiện dấu hiệu giả mạo, tranh chấp hoặc rủi ro pháp lý, công chứng viên có quyền từ chối theo “Điều 5 Luật Công chứng 2014”.

Bước 3: Ký và ghi lời chứng

Hai vợ chồng ký hoặc điểm chỉ trực tiếp trước công chứng viên. Công chứng viên ghi lời chứng phù hợp và đóng dấu.

Bước 4: Đăng ký biện pháp bảo đảm

Sau khi công chứng, ngân hàng hoặc người vay đăng ký giao dịch bảo đảm:

  • Đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai (đối với bất động sản).

  • Đăng ký trực tuyến trên hệ thống giao dịch bảo đảm (đối với động sản).

Khi hoàn thành đăng ký, hợp đồng thế chấp có hiệu lực đối kháng theo “Điều 298 Bộ luật Dân sự 2015”.

Một số rủi ro phổ biến khi thế chấp tài sản chung vợ chồng

Thế chấp tài sản chung

❌ Chỉ một bên ký hợp đồng

Hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu do không có sự đồng ý của người còn lại.

❌ Tài sản là tài sản riêng nhưng chưa có chứng cứ rõ ràng

Tranh chấp thường phát sinh khi một bên cho rằng tài sản là riêng, bên kia cho rằng là tài sản chung.

❌ Không đăng ký biện pháp bảo đảm

Hợp đồng đã công chứng nhưng chưa đăng ký sẽ không có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba.

Xem thêm:  Sai lầm nên tránh khi công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng

❌ Nhầm lẫn giữa đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền

Nếu chồng/vợ ký thay người còn lại mà không có giấy ủy quyền công chứng, hợp đồng có khả năng bị vô hiệu.

Lưu ý quan trọng cho vợ chồng khi thế chấp tài sản chung

  • Kiểm tra kỹ các điều khoản xử lý tài sản khi không trả được nợ.

  • Không ký trước hợp đồng rồi mang đi công chứng.

  • Nếu một người đi công tác hoặc ở xa, cần lập giấy ủy quyền công chứng rõ phạm vi.

  • Trong trường hợp tài sản chung nhưng có người đứng tên không rõ, nên yêu cầu xác minh tại Văn phòng đăng ký đất đai.

  • Nếu tài sản thuộc hộ gia đình, cần chữ ký của tất cả thành viên đủ 18 tuổi.

Kết luận

Thế chấp tài sản chung vợ chồng là giao dịch có giá trị pháp lý lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không tuân thủ đúng trình tự công chứng. Việc nắm rõ các quy định về công chứng hợp đồng thế chấp tài sản giúp vợ chồng hạn chế tranh chấp, bảo vệ quyền lợi của mình và tạo niềm tin cho ngân hàng trong quá trình vay vốn.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng viên khi công chứng hợp đồng thế chấp tài sản

>>> Kinh nghiệm mua nhà ở xã hội: Chia sẻ từ người trong cuộc

>>> Thực tế khách hàng đánh giá thế nào về dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói?

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội chuyên xử lý hồ sơ công chứng nhanh trong ngày

>>> Phân biệt bản dịch thông thường và bản dịch thuật công chứng

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com