Tài sản đang thế chấp bị phát mãi – bên thế chấp có quyền gì?
Khi tài sản thế chấp bị phát mãi do bên vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ đúng hạn, bên thế chấp có nhiều quyền lợi pháp lý cần được bảo vệ. Hiểu rõ các quyền này giúp bên thế chấp chủ động bảo vệ tài sản và quyền lợi hợp pháp của mình trong quá trình phát mãi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết bên thế chấp có quyền gì khi tài sản thế chấp đang bị phát mãi.
>>> Xem thêm: Tại sao công chứng hợp đồng thế chấp lại là bước không thể thiếu trong giao dịch tài sản? Xem tại công chứng hợp đồng thế chấp.
1. Khái quát về tài sản thế chấp bị phát mãi
Tài sản thế chấp là tài sản do bên thế chấp cung cấp để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trả nợ với bên nhận thế chấp. Tài sản này có thể bao gồm quyền sử dụng đất, nhà ở, phương tiện, máy móc hoặc các tài sản có giá trị khác. Việc thế chấp giúp bên nhận thế chấp có cơ sở pháp lý đảm bảo thu hồi vốn khi bên thế chấp không thực hiện đúng cam kết.
Tài sản thế chấp đang bị phát mãi là tài sản bảo đảm (như quyền sử dụng đất, nhà ở, xe ô tô…) đã được một bên mang đi thế chấp để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (thường là nghĩa vụ trả nợ), nhưng do bên thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ nên bên nhận thế chấp tiến hành xử lý tài sản theo quy định pháp luật – cụ thể là phát mãi (bán công khai, thường qua đấu giá) để thu hồi nợ.
2. Quy định pháp luật về tài sản thế chấp và phát mãi tài sản thế chấp
2.1 Căn cứ pháp lý
Luật Dân sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2022)
Luật Đất đai 2023
Nghị định 102/2020/NĐ-CP về xử lý tài sản bảo đảm
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
2.2 Quyền của bên thế chấp đối với tài sản thế chấp
Bên thế chấp được quyền sử dụng tài sản trong thời gian chưa phát mãi, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật quy định riêng.
Bên thế chấp có quyền yêu cầu bên nhận thế chấp bảo quản tài sản đúng thỏa thuận trong hợp đồng.
Khi tài sản bị phát mãi, bên thế chấp phải được thông báo đầy đủ về thời điểm, địa điểm và thủ tục phát mãi.
Phát mãi tài sản thế chấp là việc bán tài sản bảo đảm theo quy định pháp luật nhằm thu hồi nợ khi bên thế chấp không thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Quá trình phát mãi phải tuân thủ quy trình pháp lý nghiêm ngặt để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan.
Bên nhận thế chấp hoặc tổ chức có thẩm quyền phải thông báo công khai về thời gian, địa điểm, danh mục tài sản và các điều kiện liên quan đến việc phát mãi.
4.2 Tổ chức bán đấu giá tài sản thế chấp
Tài sản được tổ chức bán đấu giá công khai theo quy định tại Nghị định 102/2020/NĐ-CP và Luật Đấu giá tài sản.
4.3 Phân chia tiền thu được từ phát mãi
Tiền thu được từ phát mãi sẽ được dùng để thanh toán các chi phí liên quan, sau đó thanh toán nợ cho bên nhận thế chấp và các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên.
>>> Xem thêm: Những sai lầm khi đi công chứng – Văn phòng công chứng chia sẻ kinh nghiệm
5. Quyền của bên thế chấp khi tài sản bị phát mãi
5.1 Quyền được thông báo về tài sản đang thế chấp bị phát mãi
Bên thế chấp phải được thông báo đầy đủ và kịp thời về việc phát mãi tài sản để có thể theo dõi hoặc tham gia.
5.2 Quyền khiếu nại, tố cáo về tài sản đang thế chấp bị phát mãi
Bên thế chấp có quyền khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện nếu phát hiện việc phát mãi tài sản vi phạm quy định pháp luật hoặc xâm phạm quyền lợi hợp pháp của mình.
5.3 Quyền nhận phần tiền dư nếu có về tài sản đang thế chấp bị phát mãi
Nếu số tiền thu được từ phát mãi vượt quá số nợ và chi phí, phần dư sẽ được trả lại cho bên thế chấp.
6. Ví dụ minh họa thực tế về tài sản đang thế chấp bị phát mãi
Anh A vay ngân hàng 2 tỷ đồng, thế chấp quyền sử dụng đất và nhà ở tại Hà Nội. Khi không trả được nợ đúng hạn, ngân hàng đã thông báo phát mãi tài sản. Quá trình đấu giá được tổ chức công khai theo quy định. Sau khi phát mãi, số tiền thu được là 2,5 tỷ đồng. Ngân hàng thu hồi đủ số nợ và chi phí, phần dư 0,5 tỷ đồng được trả lại cho anh A. Anh A có quyền theo dõi toàn bộ quá trình và khiếu nại nếu có dấu hiệu sai phạm.
Quyền của bên thế chấp khi tài sản bị phát mãi được pháp luật bảo vệ rõ ràng. Bên thế chấp có quyền sử dụng tài sản đến khi phát mãi, được thông báo đầy đủ, có quyền theo dõi và khiếu nại nếu cần, đồng thời nhận lại phần tiền dư nếu có. Hiểu rõ những quyền này giúp bảo vệ hiệu quả quyền lợi của bên thế chấp và tránh các tranh chấp không cần thiết.
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
