Thuê nhà hay mượn nhà? Phân biệt rõ để không bị thiệt
Trong thực tế, nhiều người thường mượn nhà người quen để ở hoặc thuê nhà để kinh doanh nhưng lại không phân biệt rạch ròi hai hình thức này. Khi có sự cố xảy ra như tranh chấp, đòi nhà, thiệt hại tài sản…, việc không hiểu rõ “khác biệt thuê nhà và mượn nhà” có thể khiến bạn gặp rủi ro pháp lý lớn.
🔎 Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa thuê nhà và mượn nhà, cũng như những quyền và nghĩa vụ pháp lý liên quan để bảo vệ quyền lợi của chính mình.
>>> Xem thêm: Bên thuê không thanh toán đúng hạn – xử lý ra sao theo hợp đồng thuê nhà?
Khái niệm cơ bản: Thuê nhà và Mượn nhà là gì?
🏠 Cho thuê nhà – Hợp đồng thuê tài sản (Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015)
Là việc bên cho thuê giao nhà cho bên thuê sử dụng trong thời hạn nhất định, có trả tiền thuê. Hai bên có thể thỏa thuận về thời hạn, mức giá, trách nhiệm sửa chữa, thanh toán điện nước…
📄 Bắt buộc lập hợp đồng bằng văn bản nếu thời hạn thuê trên 6 tháng (theo Điều 121 Luật Nhà ở 2014).
🏠 Cho mượn nhà – Hợp đồng mượn tài sản (Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015)
Là việc bên cho mượn giao nhà cho bên mượn sử dụng không trả tiền. Việc sử dụng mang tính chất “giúp đỡ” hoặc có quan hệ tình cảm, thân thiết.
📍 Thường không lập hợp đồng hoặc chỉ là thỏa thuận miệng – đây là rủi ro lớn nếu có tranh chấp phát sinh.
🔍 5 điểm khác biệt thuê nhà và mượn nhà bạn cần nhớ
Tiêu chí
Thuê nhà
Mượn nhà
📄 Hợp đồng
Thường bắt buộc có, có công chứng
Không bắt buộc, đa số là thỏa thuận
💰 Chi phí
Phải trả tiền thuê hàng tháng
Không mất phí (mượn miễn phí)
🛠️ Trách nhiệm sửa chữa
Có thể thỏa thuận – bên thuê chịu
Bên mượn chịu trách nhiệm cơ bản
⚖️ Quyền khởi kiện bảo vệ quyền lợi
Được pháp luật bảo vệ rõ ràng
Khó bảo vệ nếu không có bằng chứng
🔁 Chấm dứt sử dụng
Phải báo trước, có quy định cụ thể
Chủ nhà có thể đòi lại bất cứ lúc nào
Hệ quả pháp lý nếu không phân biệt rõ thuê và mượn
⚠️ Đối với người thuê/mượn:
Nếu mượn nhà nhưng xảy ra sự cố cháy nổ, hư hỏng lớn → người mượn phải chịu trách nhiệm (Điều 496 BLDS 2015)
Nếu chủ nhà đòi lại nhà đột ngột khi chưa có hợp đồng → người ở không có căn cứ bảo vệ quyền lợi
Nếu mượn nhà nhưng bị người mượn chiếm dụng, từ chối trả → Rất khó khởi kiện nếu không có hợp đồng cho mượn bằng văn bản
Nếu cho thuê không có hợp đồng rõ ràng → dễ mất quyền đòi tiền thuê, thu hồi nhà mất thời gian
Trường hợp thực tế: Một chữ “mượn” khiến mất trắng
Chị H cho người thân “mượn nhà” ở miễn phí trong 2 năm. Khi chị muốn lấy lại nhà thì người thân không trả, cho rằng “đã ở lâu nên được quyền giữ lại đến khi tìm nhà mới”. Do không có hợp đồng, tòa án chỉ công nhận đây là “mối quan hệ mượn nhà tự nguyện”, không áp dụng biện pháp cưỡng chế buộc di dời ngay lập tức. Kết quả: chị H phải chờ thêm 6 tháng để đòi lại tài sản.
>>> Xem thêm: Những giấy tờ cần mang theo khi đi công chứng tại văn phòng công chứng
✅ Nên làm gì để tránh tranh chấp?
📌 Đối với bên thuê:
Luôn yêu cầu hợp đồng thuê bằng văn bản, có điều khoản rõ ràng
Nếu thuê lâu dài, nên công chứng hoặc chứng thực chữ ký
Yêu cầu bên cho thuê xuất trình giấy tờ sở hữu nhà
📌 Đối với bên mượn:
Dù là quan hệ thân quen, nên lập giấy cho mượn nhà, có điều khoản trả lại
Quy định rõ quyền – nghĩa vụ và thời hạn mượn
📌 Đối với bên cho thuê/cho mượn:
Không nên giao nhà chỉ bằng lời nói
Ghi rõ “cho thuê” hay “cho mượn” – không lập lờ gây rủi ro pháp lý
Có thể lập biên bản giao nhận nhà (có ảnh, mô tả hiện trạng)
Kết luận
Việc không phân biệt rõ giữa thuê nhà và mượn nhà có thể khiến bạn rơi vào tình thế bất lợi, nhất là khi có tranh chấp. Trong khi thuê nhà được pháp luật bảo vệ chặt chẽ, thì mượn nhà mang tính tự nguyện, dễ xảy ra rủi ro nếu không có giấy tờ cụ thể.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
